Het beleid inzake unieke regionale talen

Het Sorbisch in Duitsland
Voor de Horno-pleitcoalitie staat Horno verder niet op zichzelf, maar gaat
het om een dorp dat staat voor het verdwijnen van bijna tachtig, Sorbische
en niet- Sorbische dorpen. Die historische en maatschappelijke relevantie
betekent een verdere verdieping van de beleidskern van het streven om
Horno te behouden.
Tijdens de DDR-dictatuur staat de prioriteit van het gevoerde
energiebeleid niet ter discussie, immers: ‘Energie ist das Blut der
Wirtschaft’ (Schwenzer, 1997:56). De bruinkoolwinning staat garant voor
zowel een uitgebreide werkgelegenheid, als een min of meer adequate
stroomleverantie. ‘Versorgungssicherheit’ en ‘Arbeitsplatzsicherung’ gaan
boven de vernietiging van een cultuurlandschap (Fetzer, 1997:82). Dat
verandert na de eenwording. Het aantal arbeidsplaatsen in de
bruinkoolindustrie loopt hard terug en de gevolgen voor het milieu krijgen
prioriteit. Met het verdwijnen van de DDR vindt in feite een structurele
wijziging plaats van een tot dan door de overheid nagestreefde kernwaarde.
In het licht van die aan het beleidssysteem externe verandering valt het te
begrijpen dat de inwoners van het dorp Horno de tijdens het DDR-bewind
eerste voorzichtig gezette stappen op het oppositiepad, institutionaliseren
met de oprichting van een actiegroep ter voorkoming van de amotie van het
eigen dorp. Die institutionalisering krijgt eerst een vervolg in de
samenstelling van de gemeenteraad en vervolgens in de oprichting van de
Ronde Tafel ‘De toekomst van Guben’. De zich daarmee constituerende
pleitcoalitie wordt verder versterkt door de samenwerking met de Domowina
die in een aan de minister-president gericht schrijven het Sorbische karakter
van Horno onderstreept. Ook regionale overheden stellen zich, evenals de
Evangelische Kerk, aan de zijde van de inwoners van Horno op: het district
Guben, het Amt Jänschwalde, de dienst bosbeheer Peitz.
Daar staat een landelijke pleitcoalitie tegenover die gevormd wordt door
de landelijke overheid, evenals, niet in de laatste plaats, de evenzeer direct
betrokken bruinkoolindustrie in de vorm van de Laubag. De benadering van
de minister-president kan op zijn minst opmerkelijk genoemd worden. Hij
bezoekt het dorp verschillende malen en met behulp van persoonlijk aan de
inwoners van Horno gerichte brieven probeert hij deze te overtuigen van de
complexiteit van de problematiek, van de zwaarte van de argumentatie en
van zijn persoonlijke betrokkenheid. Dat alles overtuigt de voorstanders
voor het behoud van Horno niet. Tegenover de opinie van de volgens hun op
voorhand met de bruinkooldelvers coöpererende regering, wordt een
gerenommeerd onderzoeksbureau gevraagd onderzoek te doen naar de data
inzake de Zuidoost- Brandenburgse ontwikkelingskansen. Die op het
bevorderen van de analytische hanteerbaarheid van het onderwerp gerichte
actie, levert in de interactie tussen de twee tegenover elkaar staande
349