Het beleid inzake unieke regionale talen

Verklaren en vergelijken: terug naar het BIC-onderzoeksmodel
gewenste richting trachten te sturen. De gedeelde basiswaarden vormen het
cement dat de coalitie over een langere periode bijeenhoudt. Individuele
actoren kunnen, zoals in het voorliggende onderzoek wordt bevestigd,
verder met elkaar verschillen over zowel allerlei nuances betreffende de
basiswaarden, als over de vraag op welke wijze de nagestreefde doelen
bereikt dienen te worden.
Een pleitcoalitie is geen vast omlijnde en gestructureerde organisatie,
maar een sociaal systeem waarbinnen actoren interactie- en
communicatiepatronen ontwikkelen die enige duurzaamheid laten zien en
gericht zijn op beleidsproblemen of beleidsprogramma’s. Ondanks de
zwakke structurering kent een pleitcoalitie een kern of centrum, die zoals de
Friese beleidsvorming aantoont, in de loop van de tijd door verschillende
actoren kan worden bemand. Verder kunnen eerste lijns- en tweede
lijns-actoren worden onderscheiden. Pleitcoalities zijn in hoofdstuk 2
getypeerd als proto-organisaties: een tussenvorm tussen formele organisatie
en enkeling.
De structurering van interactieprocessen met behulp van het pleitcoalitieconcept
voorkomt dat de aandacht alleen op de zichtbare beslissers is
gericht. Bovendien geeft de pleitcoalitiebenadering zicht op zowel de
wisseling van actoren tijdens een beleidsvormingsproces, als de binnen
hetzelfde beleidssubsysteem ‘overstekende’ actoren. De Nederlands-Friese
casus laat daar een mooi voorbeeld van zien. Maar ook voor het
totstandkomen van het beleid met betrekking tot het Sorbisch zijn Sorben
die een rol binnen de concurrerende coalitie spelen, niet zonder belang.
Het feit dat de benadering zich op langer durende beleidsprocessen richt
en daarmee ook in principe op grotere aantallen individuele actoren, maakt
de noodzaak van een nadere structurering alleen maar groter. Het
pleitcoalitieconcept kan in dit verband als een beheersbaar
analyse-instrument worden gezien. Daarzonder is al snel sprake van een
onoverzichtelijke schare van participanten of een breuk in de tijd. Daar staat
tegenover dat het onderzoek duidelijk maakt dat het pleitcoalitieconcept een
duidelijkheid lijkt te impliceren, die in de praktijk van het onderzoek niet
altijd bewaarheid wordt. Dat geldt in het geval van de tweede lijns-actoren
en nog meer de onzichtbare actoren. In die gevallen is het niet altijd
duidelijk wie nog wel of niet tot de coalitie gerekend kunnen worden. Dat
hangt ook samen met de mogelijke frictie tussen de formele en materiële
positie die door actoren ingenomen worden. Dat is bijvoorbeeld het geval,
wanneer het om de rol gaat die sommige parlementariërs vervullen. In
formele zin maakt het Nederlandse parlement deel uit van de Haagse
coalitie, maar in materiële zin blijkt dat individuele actoren, in ieder geval
431