het uitdrukken van emoties bij mens en dier - Darwin Downloads ...

[97]
manieren waarop dieren hfst.iv
goesten heb ik gezien hoe het haar over bijna het hele lichaam, inclusief
de staart, overeind stond, terwijl de rugkam van de hyena en de
aardwolf op een opmerkelijke manier wordt opgezet. Een woedende
leeuw zet zijn manen overeind. Dat bij de hond de haren van de nek
en de rug, en bij de kat over het gehele lichaam, vooral van de staart,
worden opgezet, is bij iedereen bekend. Bij de kat gebeurt het kennelijk
alleen uit angst, bij de hond uit woede en angst, maar niet, voorzover
ik heb kunnen waarnemen, bij tomeloze angst, bijvoorbeeld
wanneer het dier wordt afgeranseld door een onverbiddelijke jachtopziener.
Als de hond echter vechtlust toont, wat soms gebeurt, gaan zijn
haren overeind staan. Ik heb vaak gemerkt dat het haar van een hond
bijzonder makkelijk rechtop gaat staan als hij half boos en half bang is,
zoals wanneer hij in schemerdonker een of ander voorwerp slechts
vaag kan waarnemen.
Een dierenarts heeft mij verzekerd dat hij vaak opstaande haren
heeft gezien bij paarden en runderen die hij had geopereerd en opnieuw
moest opereren. Toen ik een pekari een opgezette slang liet
zien, ging het haar op zijn rug op een verwonderlijke manier omhoog,
iets dat ook gebeurt bij een wild zwijn dat woedend is. Een eland, die
in de Verenigde Staten een man doorboorde, werd beschreven als een
dier dat eerst dreigend met zijn gewei zwaaide, krijsend en stampend
van woede, en waarbij men “ten slotte zag hoe de haren omhooggingen
en rechtovereind bleven staan”, waarna hij voorwaarts stormde en
tot de aanval overging. 11 Ook de haren van geiten en, zoals ik van de
heer Blyth verneem, van sommige Indische antilopen gaan omhoog
staan. Verder heb ik het waargenomen bij de harige miereneter en bij
de agoeti, een van de knaagdieren. Wanneer iemand in de kooi keek
van een vrouwtjesvleermuis 12 die in gevangenschap haar jongen grootbracht,
“zette ze haar rugharen op en beet boosaardig naar de opdringerige
vingers”.
Vogels van alle belangrijke orden zetten hun veren op als ze kwaad
of opgeschrikt worden. Ieder van ons zal wel eens twee hanen hebben
gezien die, ook al waren het zeer jonge vogels, zich met opstaande
nekveren voorbereidden op het gevecht. Toch kunnen die veren in
opgezette toestand niet als verdedigingsmiddel dienen, want eigenaars
van vechthanen weten uit ervaring dat het voordelig is om ze af te
knippen. Een mannetjeskemphaan (Machetes pugnax) zet eveneens zijn
11. De Eerwaarde J. Caton, Ottawa, Acad. of Nat. Sciences, Mei 1868, pp. 36, 40.
Voor de Capra Aegagrus, Land and Water, 1867, p. 37.
12. Land and Water, 20 Juli 1867, p. 659.