het uitdrukken van emoties bij mens en dier - Darwin Downloads ...

hfst.v katten
heel juist. Vele jaren geleden zag ik in de dierentuin, en ik heb dit feit
toen ook vastgelegd, dat een zeer tamme Engelse vos die werd aangehaald
door de oppasser, met zijn staart zwaaide, zijn oren liet hangen
en zichzelf op de grond wierp, de buik naar boven. De zwarte vos uit
Noord-Amerika trok eveneens zijn oren enigszins naar beneden. Ik
denk echter dat vossen nooit de hand van hun baas likken, en men
heeft mij verzekerd dat ze nooit hun staart verbergen als ze bang zijn.
Als men mijn verklaring over het uitdrukken van aanhankelijkheid
door honden aanvaardt, dan lijkt het alsof dieren die nooit zijn gedomesticeerd
– namelijk wolven, jakhalzen en ook vossen – niettemin
via het beginsel van antithese bepaalde expressieve gebaren hebben
verworven, aangezien het niet waarschijnlijk is dat deze dieren, opgesloten
in kooien, die gebaren geleerd zouden hebben door het imiteren
van honden.
Katten
Ik heb al beschreven (figuur 9) hoe een kat zich gedraagt als hij woest is
maar niet bang. Hij neemt een kruipende houding aan en steekt af en
toe zijn voorpoten naar voren, de nagels uit, klaar om aan te vallen. De
staart is dik, kronkelt of zwiept van links naar rechts. De haren staan
niet overeind – dat gebeurde althans niet in de paar gevallen die door
mij zijn waargenomen. De oren staan strak naar achteren getrokken,
de tanden zijn zichtbaar, en er is een laag woest gegrom te horen. Het
is te begrijpen waarom de houding van een kat die zich klaarmaakt om
met een andere kat te vechten, of die om welke reden ook zeer geïrriteerd
is, zo sterk verschilt met die van een hond die met vijandige bedoelingen
een andere hond benadert. De kat gebruikt namelijk haar
voorpoten om uit te halen en hiertoe is een kruipende houding geschikt
of noodzakelijk. Een kat is ook veel meer dan een hond gewend
zich te verstoppen om plotseling zijn prooi te kunnen bespringen. Er is
niet met zekerheid een reden te geven voor het feit dat de staart kronkelt
of van links naar rechts zwiept. Deze gewoonte komt bij allerlei
dieren voor, bijvoorbeeld bij een poema die klaar staat om te springen
6 , maar het is niet gebruikelijk bij honden, en ook niet bij vossen,
zoals ik afleid uit de beschrijving, die de heer St. John heeft gegeven
van een vos die op de loer ligt om een haas te pakken. We zagen al dat
sommige soorten hagedissen en allerlei slangen snel met de punt van
hun staart trillen als ze opgewonden zijn. Het schijnt dat er bij hevige
6. Azara, Quadrupèdes de Paraguay, 1801, vol. i, p. 136.
[126]
[127]