het uitdrukken van emoties bij mens en dier - Darwin Downloads ...

[198]
[199]
hoofdstuk viii
Vreugde – opgewektheid – liefde –
tedere gevoelens – devotie
Lachen is in de eerste plaats een uitdrukking van vreugde –
lachwekkende ideeën – bewegingen van het gelaat tijdens het
lachen – het soort geluid dat wordt voortgebracht – de
afscheiding van tranen bij luid lachen – geleidelijke overgang
van luid lachen naar minzaam glimlachen – opgewektheid –
het uitdrukken van liefde – tedere gevoelens – devotie
Intense vreugde leidt tot allerlei doelloze bewegingen – tot ronddansen,
in de handen klappen, stampen, enzovoort, en ook tot luid lachen.
Lachen blijkt de uitdrukking van louter vreugde of geluk te zijn.
We kunnen dit duidelijk zien bij kinderen die tijdens het spelen bijna
voortdurend lachen. Bij opgewekte jonge mensen die de kindertijd
achter zich hebben gelaten, is altijd veel betekenisloos gelach te horen.
Het lachen van de goden is door Homerus beschreven als “de uitbundigheid
van hemelse vreugde na hun dagelijkse feestmaal”. Een mens
glimlacht – en glimlachen gaat, zoals we zullen zien, geleidelijk over in
lachen – wanneer hij ergens een oude vriend ontmoet, zoals hij dat
ook doet bij een of ander onbelangrijk genoegen, bijvoorbeeld bij het
ruiken van een zoete geur. 1 Laura Bridgman kon vanwege haar blindheid
en doofheid geen enkele gelaatsuitdrukking hebben aangeleerd
door middel van navolging, en toch “lachte zij, klapte ze in haar handen
en kwam er een blos op haar wangen” als men haar via aanrakingen
de inhoud van een brief van een dierbare vriendin overbracht. Bij
andere gelegenheden zag men haar stampen van vreugde. 2
Idioten en imbeciele mensen laten eveneens duidelijk zien dat la-
1. Herbert Spencer, Essays Scientific, enz., 1858, p. 360.
2. F. Lieber over de stemgeluiden van L. Bridgman, Smithsonian Contributions,
1851, vol. ii, p. 6.