het uitdrukken van emoties bij mens en dier - Darwin Downloads ...

hoofdstuk iv
Manieren waarop dieren emoties uitdrukken
Het uitstoten van geluiden – stemgeluiden – geluiden die op
een andere manier worden voortgebracht – het opzetten van
huidaanhangsels, haren, veren, enzovoort onder invloed van
woede en panische angst – het naar achteren trekken van de
oren als voorbereiding op een gevecht en als uiting van
woede – het opzetten van de oren en het oprichten van de
kop: een teken van oplettendheid
In dit en in het volgende hoofdstuk wil ik een beschrijving geven,
hoewel niet uitvoeriger dan nodig is voor de illustratie van mijn onderwerp,
van de expressieve bewegingen bij een aantal bekende dieren
onder invloed van verschillende gemoedstoestanden. Maar alvorens
ze in gepaste volgorde te bespreken, zal het veel nutteloze
herhaling besparen als ik eerst bepaalde uitdrukkingsvormen behandel
die de meeste dieren gemeen hebben.
Het uitstoten van geluiden
Bij veel soorten dieren, de mens inbegrepen, zijn de stemorganen een
uiterst efficiënt middel om gevoelens tot uitdrukking te brengen. In
het vorige hoofdstuk hebben we gezien dat wanneer het zintuiglijk
apparaat sterk geprikkeld is, de lichaamsspieren over het algemeen tot
krachtige activiteit worden aangezet. Het gevolg daarvan is dat er harde
geluiden worden uitgestoten, hoe stil het dier gewoonlijk moge
zijn en hoe zinloos de geluiden mogen zijn. Hazen en konijnen bijvoorbeeld
gebruiken volgens mij nooit hun stemorganen, behalve in
uiterste nood, zoals wanneer een gewonde haas wordt gedood door
een jager of wanneer een jong konijn door een hermelijn wordt gepakt.
Runderen en paarden ondergaan hevige pijnen in stilte, maar
wanneer hun lijden buitensporig groot is, en vooral wanneer dit gepaard
gaat met panische angst, dan brengen ze vreselijke geluiden
[83]