het uitdrukken van emoties bij mens en dier - Darwin Downloads ...

[122]
[123]
bijzondere gevoelsuitdrukkingen: hfst.v
In het tweede hoofdstuk heb ik de manier van lopen en het uiterlijk
van een vrolijke hond beschreven, evenals de opmerkelijke antithese
die bij hetzelfde dier, wanneer het bedroefd en teleurgesteld is, is
te zien aan zijn neerhangende kop, oren, lichaam, staart en lippen, en
aan zijn doffe ogen. Met iets heel plezierigs in het vooruitzicht springen
honden buitensporig in het rond en blaffen van vreugde. De neiging
om te blaffen in een dergelijke gemoedstoestand is geërfd, of is
een kenmerk van het ras. Een hazewind blaft bijvoorbeeld zelden, terwijl
de keeshond zó onophoudelijk blaft als hij met zijn baas uit wandelen
gaat dat het hinderlijk wordt.
Een pijnaanval komt bij honden op bijna dezelfde manier tot uitdrukking
als bij veel andere dieren, namelijk door gejank, gekronkel
en een verkramping van het hele lichaam.
Aandacht blijkt uit de opgeheven kop met de rechtopstaande oren,
en uit de ogen die geconcentreerd kijken in de richting van het object
of de plek waarop hun belangstelling zich richt. Als het een geluid is
waarvan de bron onbekend is, wordt de kop vaak op een kenmerkende
manier scheef van de ene kant naar de andere kant gedraaid, kennelijk
om nauwkeuriger te kunnen beoordelen waar het geluid vandaan
komt. Maar ik heb eens een hond gezien die, toen hij werd verrast
door een nieuw geluid, uit gewoonte zijn kop scheef hield, hoewel hij
duidelijk in de gaten had waar het geluid vandaan kwam. Zoals al eerder
is opgemerkt, tillen honden, als hun belangstelling op een of andere
manier wordt opgewekt, of als ze naar iets kijken, of als ze luisteren
naar een geluid, vaak een poot op (figuur 4) en houden die dubbelgevouwen,
alsof ze langzaam en heimelijk een aanloop willen nemen.
Een panisch bange hond zal zich op de grond werpen, janken en
zijn urine laten lopen, maar zijn haren gaan, geloof ik, pas overeind
staan als er een of ander gevaar dreigt. Ik heb eens een hond gezien, die
doodsbang werd doordat een stel musici buiten het huis harde muziek
maakten, waarbij elke spier van zijn lichaam trilde en zijn hart zo snel
bonkte dat de slagen nauwelijks geteld konden worden, terwijl hij met
wijdgeopende bek naar adem hapte, op dezelfde manier als een angstig
mens doet. Toch had deze hond zich niet ingespannen; hij had alleen
langzaam en onrustig door de kamer gelopen, en het was een zeer
koude dag.
Zelfs een zeer geringe mate van angst is steevast te zien aan de staart
die tussen de poten wordt verborgen. Dit verbergen van de staart gaat
gepaard met het naar achteren trekken van de oren, die echter niet
strak tegen de kop worden gedrukt zoals bij het grommen, en die niet
afhangen zoals wanneer een hond blij of aanhankelijk is. Als twee jon-