het uitdrukken van emoties bij mens en dier - Darwin Downloads ...

hfst.vii schuine wenkbrauwen
meen zijn de oogleden neergeslagen en vormt de huid rimpels bij de
buitenste ooghoeken en eronder. De neus-lipplooi, die van de neusvleugels
naar de mondhoeken loopt, en die zo in het oog valt bij nasnikkende
kinderen, is bij deze patiënten ook vaak duidelijk getekend.
Hoewel de verdrietsspieren bij geestelijk gestoorden meestal permanent
in werking zijn, worden ze soms in gewone gevallen, om belachelijk
onbelangrijke redenen, onbewust kortdurend geactiveerd.
Een heer schonk een jongedame een absurd klein cadeautje; zij deed
alsof ze beledigd was en toen zij hem een verwijt maakte, kregen haar
wenkbrauwen een uitzonderlijke welving, terwijl haar voorhoofd
zich op de daarbij passende manier rimpelde. Een andere dame en een
jongeman, beiden zeer opgewekt, praatten geestdriftig en bijzonder
snel met elkaar; ik merkte op dat steeds als de jongedame tekortschoot
omdat ze niet snel genoeg uit haar woorden kon komen, haar wenkbrauwen
schuin omhooggingen en er rechthoekige rimpels op haar
voorhoofd werden gevormd. Ze hees zo elke keer een noodvlag, en ze
deed dit in de loop van een paar minuten wel een keer of zes. Ik maakte
hierover geen enkele opmerking, maar bij een volgende gelegenheid
vroeg ik haar om de verdrietsspieren in werking te brengen. Een
ander meisje dat erbij was en dat dit willekeurig kon doen, liet haar
zien wat de bedoeling was. Ze probeerde het herhaaldelijk, maar
slaagde er in het geheel niet in, terwijl een onbelangrijke reden als het
niet snel genoeg kunnen praten voldoende was om deze spieren steeds
opnieuw krachtig te laten werken.
De uitdrukking van verdriet, veroorzaakt door de contractie van
de verdrietsspieren, is in geen geval beperkt tot Europeanen, maar
schijnt veel voor te komen bij alle mensenrassen. Ik heb althans betrouwbare
mededelingen ontvangen over Hindoestanen, Dhangars
(een van de inheemse heuvelstammen in India, en daarom behorend
tot een heel ander ras dan de Hindoestanen), Maleiers, Negers en Australiërs.
Wat de laatsten betreft, hebben twee waarnemers mijn vragenlijst
bevestigend beantwoord, maar ze treden nergens in detail. De
heer Taplin voegde echter aan mijn beschrijvende opmerkingen de
woorden “dit is juist” toe. De dame die mij over Fra Angelico’s schilderij
vertelde, heeft een neger gezien die een boot voorttrok op de
Nijl, en toen hij een obstakel tegenkwam, nam ze waar dat zijn verdrietsspieren
krachtig werkten en dat het midden van zijn voorhoofd
behoorlijk gerimpeld was. De heer Geach sloeg een Maleise man in
Malakka gade bij wie de mondhoeken sterk naar beneden waren getrokken,
de wenkbrauwen schuin stonden en het voorhoofd diepe
korte groeven liet zien. Deze uitdrukking duurde echter zeer kort, en
[187]