het uitdrukken van emoties bij mens en dier - Darwin Downloads ...

hfst.vi schreien
Het gekrijs van jonge kinderen bestaat uit lange uitademingen en
korte, snelle, bijna krampachtige inademingen, op een wat latere leeftijd
gevolgd door gesnik. Volgens Gratiolet 11 is bij het snikken vooral
de stemspleet betrokken. Het geluid is te horen “op het moment
waarop de inademing de weerstand van de stemspleet overwint, en de
lucht in de borstkas kan stromen”. Maar de hele ademhaling is krampachtig
en wild. Tegelijkertijd worden de schouders helemaal opgetrokken,
omdat deze beweging het ademhalen vergemakkelijkt. Bij
een van mijn kinderen, zevenenzeventig dagen oud, waren de inademingen
zo snel en krachtig dat ze leken op snikken. Op de leeftijd van
138 dagen nam ik voor het eerst een herkenbaar gesnik waar, dat daarna
op elke hevige huilbui volgde. De ademhalingsbewegingen zijn
deels willekeurig en deels onwillekeurig, en ik vermoed dat het snikken
ten minste gedeeltelijk toe te schrijven is aan het feit dat kinderen
na hun vroegste kindertijd een zeker vermogen bezitten om hun
stemorganen te beheersen en hun gekrijs te doen stoppen. Maar omdat
ze minder macht hebben over hun ademhalingsspieren, werken deze,
nadat ze heftig in actie zijn geweest, nog enige tijd op een onwillekeurige
of krampachtige manier door. Snikken lijkt eigen aan de menselijke
soort te zijn, want de verzorgers in de Londense dierentuin hebben
mij verzekerd nog nooit één snik van welke aap ook te hebben gehoord,
al krijsen apen vaak luid als ze worden opgejaagd en gevangen,
en blijven ze daarna nog lange tijd hijgen. We zien dus dat er grote
overeenkomst bestaat tussen het snikken en het vrij laten vloeien van
tranen, want bij kinderen begint het snikken niet in de vroegste levensfase,
maar verschijnt nogal plotseling pas later en volgt dan op elke
hevige huilbui, totdat deze gewoonte bij het klimmen der jaren onderdrukt
wordt.
Over de oorzaak van de contractie van de spieren rondom de ogen
tijdens het krijsen
We hebben gezien dat krijsende baby’s en jonge kinderen steevast hun
ogen stijf gesloten houden door het aantrekken van de omringende
spieren, zodat de huid eromheen rimpelig wordt. Ook bij oudere kinderen,
en zelfs bij volwassenen, is er bij een hevige en ongeremde
huilbui een neiging waar te nemen dezelfde spieren te spannen, hoewel
dit vaak wordt tegengegaan om het gezichtsvermogen niet te belemmeren.
11. De la Physionomie, 1865, p. 126.
[158]