het uitdrukken van emoties bij mens en dier - Darwin Downloads ...

[115]
manieren waarop dieren hfst.iv
Ten slotte nog iets over de apen. Sommige soorten die beweeglijke
oren hebben en met hun tanden vechten – bijvoorbeeld de Cercopithecus
ruber, de rode meerkat – trekken precies als honden hun oren naar
achteren als ze kwaad zijn, en ze zien er dan echt kwaadaardig uit. Andere
soorten, zoals de Inuus ecaudatus of magot, reageren duidelijk niet
op deze manier. Weer andere soorten – en dit is een grote tegenstrijdigheid
in vergelijking met de meeste andere dieren – trekken hun
oren terug, laten hun tanden zien en kwebbelen als ze zich prettig
voelen, bijvoorbeeld wanneer ze worden aangehaald. Ik heb dit waargenomen
bij twee of drie soorten makaken en bij de Cynopithecus niger
(zwarte baviaan). Als gevolg van onze vertrouwdheid met honden zal
deze uitdrukkingsvorm door mensen die niet met apen bekend zijn,
nooit worden herkend als een uiting van vreugde of genoegen.
Het opzetten van de oren
Deze beweging behoeft nauwelijks besproken te worden. Alle dieren
die hun oren vrijelijk kunnen bewegen, richten die, als ze opschrikken
of als ze een of ander voorwerp nauwkeurig bekijken, op het punt van
hun aandacht, om zo veel mogelijk geluiden uit die richting te kunnen
opvangen. Meestal heffen ze tegelijkertijd hun kop op, omdat alle zintuigen
zich daarin bevinden, en sommige kleinere dieren gaan zelfs op
hun achterpoten staan. Ook soorten die zich tegen de grond drukken
of onmiddellijk wegvluchten om het gevaar te ontlopen, reageren
meestal kortstondig op deze manier, om zich te vergewissen van de
bron en de aard van het gevaar. Door de opgeheven kop, de opstaande
oren en de naar voren gerichte ogen krijgt elk dier een onmiskenbare
uitdrukking van geconcentreerde aandacht.