15.09.2013 Views

het uitdrukken van emoties bij mens en dier - Darwin Downloads ...

het uitdrukken van emoties bij mens en dier - Darwin Downloads ...

het uitdrukken van emoties bij mens en dier - Darwin Downloads ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

hfst.1 nuttige geassocieerde gewoont<strong>en</strong><br />

weging, steeds wanneer er sprake is – hoe zwak ook – <strong>van</strong> dezelfde, of<br />

e<strong>en</strong> analoge of e<strong>en</strong> ermee geassocieerde gewaarwording, ondanks <strong>het</strong><br />

feit dat die beweging in zo’n geval <strong>van</strong> ge<strong>en</strong> <strong>en</strong>kel nut is. Zulke gewoontebeweging<strong>en</strong><br />

word<strong>en</strong> vaak, of meestal, overgeërfd, <strong>en</strong> verschill<strong>en</strong><br />

dan maar weinig <strong>van</strong> reflex<strong>en</strong>. Als we de <strong>bij</strong>zondere gevoelsuitdrukking<strong>en</strong><br />

<strong>bij</strong> <strong>m<strong>en</strong>s</strong><strong>en</strong> gaan behandel<strong>en</strong>, zull<strong>en</strong> we zi<strong>en</strong> dat <strong>het</strong> laatste<br />

deel <strong>van</strong> ons eerste beginsel, zoals <strong>het</strong> in <strong>het</strong> begin <strong>van</strong> dit hoofdstuk is<br />

weergegev<strong>en</strong>, <strong>van</strong> kracht is. Wanneer namelijk beweging<strong>en</strong> die door<br />

gewoonte zijn geassocieerd met bepaalde gemoeds toestand<strong>en</strong>, gedeeltelijk<br />

door de wil word<strong>en</strong> onderdrukt, dan blijk<strong>en</strong> de strikt onwillekeurige<br />

spier<strong>en</strong>, <strong>en</strong> ook de spier<strong>en</strong> die slechts in geringe mate onder<br />

invloed staan <strong>van</strong> de wil, nog steeds de neiging te verton<strong>en</strong> om te werk<strong>en</strong>;<br />

<strong>en</strong> die werking is in hoge mate expressief. Anderzijds, als de wil<br />

tijdelijk of blijv<strong>en</strong>d is verzwakt, gev<strong>en</strong> de willekeurige spier<strong>en</strong> <strong>het</strong> eerder<br />

op dan de onwillekeurige. Voor patholog<strong>en</strong> is <strong>het</strong>, zoals Sir C. Bell<br />

opmerkt 20 , e<strong>en</strong> bek<strong>en</strong>d feit “dat als zwakte <strong>het</strong> gevolg is <strong>van</strong> aantasting<br />

<strong>van</strong> de hers<strong>en</strong><strong>en</strong>, de invloed <strong>het</strong> grootst is op die spier<strong>en</strong> die in de normale<br />

toestand vrijwel geheel door de wil word<strong>en</strong> gestuurd”. We besprek<strong>en</strong><br />

in de volg<strong>en</strong>de hoofdstukk<strong>en</strong> ook nog e<strong>en</strong> andere bewering<br />

die in ons eerste beginsel zit opgeslot<strong>en</strong>, namelijk dat <strong>het</strong> teg<strong>en</strong>gaan<br />

<strong>van</strong> e<strong>en</strong> gewoontebeweging soms andere lichte beweging<strong>en</strong> vereist,<br />

die op hun beurt di<strong>en</strong><strong>en</strong> om gevoel<strong>en</strong>s tot uitdrukking te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>.<br />

20. Philosophical Transactions, 1823, p. 182.<br />

[49]

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!