het uitdrukken van emoties bij mens en dier - Darwin Downloads ...

[147]
[148]
hoofdstuk vi
Bijzondere gevoelsuitdrukkingen van mensen:
lijden en schreien
Het krijsen en schreien van baby’s – vormen van het gelaat –
leeftijd waarop het schreien begint – de gevolgen van de
gewoonte om het schreien te onderdrukken – snikken –
oorzaak van de contractie van de spieren om de ogen tijdens
het krijsen – oorzaak van de afscheiding van tranen
In dit en in de volgende hoofdstukken zullen de uitdrukkingen van
mensen in verschillende gemoedstoestanden worden beschreven en
verklaard, in zoverre het in mijn vermogen ligt. Mijn waarnemingen
zijn gerangschikt in een volgorde die mij het meest geschikt leek, en
dit zal over het algemeen betekenen dat tegengestelde emoties en gewaarwordingen
op elkaar volgen.
Het lijden van lichaam en geest: schreien
Ik heb in het derde hoofdstuk voldoende gedetailleerd de tekenen van
uitzonderlijke pijn beschreven, zoals die worden getoond door kreten
of gekreun, door kronkeling van het hele lichaam en het op elkaar
klemmen of het knarsen van de tanden. Deze tekenen gaan vaak vergezeld
van, of worden gevolgd door, overmatig zweten, bleke gelaatskleur,
beven, totale uitputting of flauwvallen. Geen lijden is groter dan
dat uit extreme angst of ontzetting, maar de afzonderlijke emotie die
hierbij een rol speelt, zal op een andere plaats worden besproken.
Langdurig lijden, vooral van de geest, gaat over in neerslachtigheid,
verdriet, melancholie en wanhoop, en deze toestanden zullen allemaal
onderwerp van het volgende hoofdstuk zijn. Ik wil mij hier beperken
tot het schreien of huilen, vooral van kinderen.
Zeer jonge kinderen kunnen, zelfs bij geringe pijn of onbehaaglijkheid,
heftig en langdurig krijsen. Bij een dergelijk gekrijs zijn de
ogen stijf gesloten, zodat de huid eromheen gerimpeld is en het voor-