het uitdrukken van emoties bij mens en dier - Darwin Downloads ...
het uitdrukken van emoties bij mens en dier - Darwin Downloads ...
het uitdrukken van emoties bij mens en dier - Darwin Downloads ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
hfst.xii1 bloz<strong>en</strong><br />
z<strong>en</strong> is niet alle<strong>en</strong> onwillekeurig, maar de w<strong>en</strong>s om <strong>het</strong> te onderdrukk<strong>en</strong><br />
door e<strong>en</strong> op zichzelf gerichte aandacht vergroot in feite de neiging<br />
ertoe.<br />
Jonger<strong>en</strong> bloz<strong>en</strong> veel ongeremder dan ouder<strong>en</strong>, maar niet gedur<strong>en</strong>de<br />
de babytijd 2 , wat opmerkelijk is omdat we wet<strong>en</strong> dat kleine kinder<strong>en</strong><br />
op e<strong>en</strong> zeer vroege leeftijd rood aanlop<strong>en</strong> <strong>bij</strong> e<strong>en</strong> woedeaanval.<br />
Ik heb geloofwaardige mededeling<strong>en</strong> ont<strong>van</strong>g<strong>en</strong> over <strong>het</strong> bloz<strong>en</strong> <strong>van</strong><br />
twee kleine meisjes in de leeftijd <strong>van</strong> twee tot drie jaar, <strong>en</strong> over e<strong>en</strong> gevoelig<br />
kind <strong>van</strong> e<strong>en</strong> jaar ouder dat bloost wanneer ze iets stouts doet <strong>en</strong><br />
berispt wordt. Veel kinder<strong>en</strong> <strong>van</strong> e<strong>en</strong> iets oudere leeftijd bloz<strong>en</strong> op e<strong>en</strong><br />
zeer opvall<strong>en</strong>de manier. Het schijnt dat de geestelijke vermog<strong>en</strong>s <strong>van</strong><br />
baby’s nog niet voldo<strong>en</strong>de ontwikkeld zijn om <strong>het</strong> bloz<strong>en</strong> mogelijk te<br />
mak<strong>en</strong>. Daarom komt <strong>het</strong> dat ook idiot<strong>en</strong> zeld<strong>en</strong> bloz<strong>en</strong>. Dr.<br />
Crighton Browne heeft voor mij idiot<strong>en</strong> geobserveerd die aan zijn<br />
zorg war<strong>en</strong> toevertrouwd, maar hij heeft nooit e<strong>en</strong> echte blos gezi<strong>en</strong>,<br />
hoewel hij wel hun gezicht<strong>en</strong> uit vreugde zag rood word<strong>en</strong> als er<br />
voedsel voor h<strong>en</strong> werd neergezet, <strong>en</strong> als ze kwaad war<strong>en</strong>. Niettemin<br />
zijn sommig<strong>en</strong>, als hun geesteszwakte niet al te groot is, in staat om te<br />
bloz<strong>en</strong>. Dr. Behn 3 heeft <strong>bij</strong>voorbeeld e<strong>en</strong> microcefale idioot <strong>van</strong> derti<strong>en</strong><br />
jaar oud beschrev<strong>en</strong>, wi<strong>en</strong>s og<strong>en</strong> e<strong>en</strong> beetje oplichtt<strong>en</strong> als hij tevred<strong>en</strong><br />
was of als hij zich vermaakte, <strong>en</strong> die bloosde <strong>en</strong> zich naar één<br />
kant draaide als hij werd ontkleed voor e<strong>en</strong> medisch onderzoek.<br />
Vrouw<strong>en</strong> bloz<strong>en</strong> veel meer dan mann<strong>en</strong>. M<strong>en</strong> ziet zeld<strong>en</strong> e<strong>en</strong> oude<br />
man bloz<strong>en</strong>, maar veel minder zeld<strong>en</strong> e<strong>en</strong> oude vrouw. Ook blind<strong>en</strong><br />
ontsnapp<strong>en</strong> er niet aan: Laura Bridgman, die blind <strong>en</strong> volledig<br />
doof gebor<strong>en</strong> is, kan bloz<strong>en</strong>. 4 De Eerwaarde R.H. Blair, hoofd <strong>van</strong> <strong>het</strong><br />
Worcester College, vertelde me dat <strong>van</strong> de zev<strong>en</strong> of acht blindgebor<strong>en</strong><br />
kinder<strong>en</strong> die in de inrichting verblev<strong>en</strong>, er drie hevige blozers war<strong>en</strong>.<br />
Blind<strong>en</strong> zijn zich er aan<strong>van</strong>kelijk niet <strong>van</strong> bewust dat ze word<strong>en</strong> gadegeslag<strong>en</strong>.<br />
E<strong>en</strong> zeer belangrijk onderdeel <strong>van</strong> hun opvoeding is dan<br />
ook, aldus de heer Blair, hun dit in te pr<strong>en</strong>t<strong>en</strong>. De uitwerking hier<strong>van</strong><br />
zal in hoge mate de neiging tot bloz<strong>en</strong> versterk<strong>en</strong> door <strong>het</strong> to<strong>en</strong>em<strong>en</strong><br />
<strong>van</strong> deze zelfgerichtheid.<br />
De neiging tot bloz<strong>en</strong> is erfelijk. Dr. Burgess geeft <strong>het</strong> voorbeeld 5<br />
2. Dr. Burgess, ibid. p. 56. Op p. 33 merkt hij ook op dat vrouw<strong>en</strong> makkelijker<br />
bloz<strong>en</strong> dan mann<strong>en</strong>, zoals hierna wordt gesteld.<br />
3. Aangehaald door Vogt, Mémoire sur les Microcéphales, 1867, p. 20. Dr. Burgess,<br />
ibid., p. 56, betwijfelt dat idiot<strong>en</strong> ooit bloz<strong>en</strong>.<br />
4. Lieber, ‘On the Vocal Sounds, <strong>en</strong>z.’, Smithsonian Contributions, 1851, vol. ii, p.<br />
6.<br />
5. Ibid., p. 182.<br />
[311]<br />
[312]