het uitdrukken van emoties bij mens en dier - Darwin Downloads ...

hfst.xii1 blozen
rassen geen duidelijke kleurverandering kan worden waargenomen.
Blozen is waarneembaar bij alle Indogermaanse volkeren in Europa en
in zekere mate bij die in India. De heer Erskine heeft echter nooit opgemerkt
dat bij Hindoestanen de hals er zichtbaar bij betrokken is. De
heer Scott heeft bij de Lepcha’s uit Sikhim dikwijls een zwakke blos
gezien op de wangen, bij de basis van de oren en op de zijkanten van
de hals, en dit gaat gepaard met neergeslagen ogen en afhangend
hoofd. Het gebeurde als hij hen had betrapt op leugens of had beschuldigd
van ondankbaarheid. Op het bleke, vale gelaat van deze mensen
is een blos veel opvallender te zien dan bij de meeste andere inwoners
van India. Bij deze laatsten komt, volgens de heer Scott, schaamte, dat
wellicht gedeeltelijk vrees is, veel duidelijker tot uitdrukking door het
afgewende of neergebogen hoofd en de onzekere of achterdochtige
ogen, dan door een kleurverandering van de huid.
De Semitische rassen blozen ongehinderd, zoals verwacht mag
worden vanwege de algehele overeenkomst met de Indogermanen. Zo
zegt het boek Jeremia (VI, 15) over de joden: “Nee, ze waren in het geheel
niet beschaamd, ze konden zelfs niet blozen.” Mevrouw Asa Gray
zag op de Nijl een Arabier die op onhandige wijze zijn boot bestuurde,
en toen hij door zijn metgezellen werd uitgelachen, “bloosde hij tot in
de achterkant van zijn hals”. Lady Duff Gordon merkte dat een jonge
Arabier ging blozen toen hij in haar buurt kwam. 10
De heer Swinhoe heeft Chinezen rood zien aanlopen, maar hij
meent dat dit zeldzaam is, ook al kennen zij de uitdrukking ‘blozen
van schaamte’. De heer Geach deelde me mee dat zowel de op Malakka
gevestigde Chinezen als de Maleiers in het binnenland blozen.
Sommigen van deze mensen lopen bijna naakt, en hij heeft in het bijzonder
gelet op hoe ver de blos zich naar beneden uitstrekte. Die gevallen
waarin alleen het gelaat bloosde buiten beschouwing gelaten,
heeft de heer Geach gezien dat het gelaat, de armen en de borst van
een vierentwintigjarige Chinees rood werden uit schaamte, terwijl bij
een andere Chinees het hele lichaam kleurde toen hem werd gevraagd
waarom hij zijn werk niet beter had uitgevoerd. Bij twee Maleiers 11
liepen het gelaat, de hals, de borst en de armen rood aan, en bij een
derde (een Bugis) strekte de blos zich tot aan het middel uit.
Polynesiërs blozen ongeremd. De Eerwaarde heer Stack nam bij de
10. Letters from Egypt, 1865, p. 66. Lady Gordon heeft ongelijk als zij zegt dat Ma -
leiers en mulatten nooit blozen.
11. Kapitein Osborn (Quedah, p. 199) zegt dat hij blij was toen hij zag dat een Maleier,
aan wie hij een uitbrander gaf wegens wreedheid, bloosde.
[317]