het uitdrukken van emoties bij mens en dier - Darwin Downloads ...

hfst.iv emoties uitdrukken
Sommige dieren proberen, als ze woedend zijn, hun vijanden in paniek
te brengen door hun kracht en hardvochtigheid te tonen, zoals de
leeuw doet door te brullen en de hond door te grommen. Ik denk dat
het hun bedoeling is paniek te zaaien, omdat de leeuw tegelijkertijd de
haren van zijn manen overeind zet en de hond de haren van zijn rug,
waarmee ze zichzelf een zo groot en schrikwekkend mogelijk uiterlijk
geven. Rivaliserende mannetjes proberen met behulp van hun stemgeluid
elkaar te overtreffen en uit te dagen, wat tot dodelijke krachtmetingen
kan leiden. Het gebruik van de stem is daarom verbonden
geraakt met de emotie van woede, hoe die woede ook wordt opgewekt.
We hebben al gezien dat zowel intense pijn als razernij tot hevig
geschreeuw leidt, en dat de inspanning van het schreeuwen op zich
enige verlichting biedt. Daarom zal het gebruik van de stem geassocieerd
worden met elke vorm van pijn.
De oorzaak van de sterk verschillende geluiden die bij verschillende
emoties en gewaarwordingen worden voortgebracht, is een zeer
duister thema. Bovendien gaat de regel dat er een kenmerkend verschil
is, niet altijd op. Bij honden bijvoorbeeld verschilt het geblaf uit
woede of het geblaf uit plezier niet erg van elkaar, hoewel ze toch onderscheiden
kunnen worden. Het is niet waarschijnlijk dat er ooit een
precieze verklaring zal worden gevonden voor de oorzaak of de bron
van elk afzonderlijk geluid. We weten dat sommige dieren na domesticatie
de gewoonte hebben verkregen om geluiden voort te brengen
die ze van nature niet bezaten. 1 Zo hebben gedomesticeerde honden,
en zelfs tamme jakhalzen, geleerd om te blaffen, een geluid dat niet eigen
is aan soorten van dit genus. Een uitzondering hierop is de Canis
latrans, de prairiewolf uit Noord-Amerika die, naar men zegt, zou
blaffen. Verder hebben sommige rassen van de tamme duif leren koeren
op een nieuwe en zeer aparte manier.
Het karakter van de menselijke stem onder invloed van uiteenlopende
emoties is door de heer Herbert Spencer 2 besproken in zijn interessante
verhandeling over muziek. Hij laat duidelijk zien dat de
stem onder verschillende omstandigheden sterk verandert in sterkte en
kwaliteit, dat wil zeggen in volheid en timbre, in hoogte en intervallen.
Er is niemand die kan luisteren naar een welsprekende redenaar of
predikant, of naar een persoon die iemand boos iets toeroept, of naar
1. Zie het bewijs hiervan in mijn Variation of Animals and Plants under Domestica -
tion, vol. i, p. 27. Over het kirren van duiven, vol. i, pp. 154, 155.
2. Essays, Scientific, Political, and Speculative, 1858, ‘The Origin and Function of
Music’, p. 359.
[86]