het uitdrukken van emoties bij mens en dier - Darwin Downloads ...

hfst.vi schreien
maag trekken zich nu sterk samen, evenals de maagspieren zelf, en zo
wordt de inhoud verwijderd. Tijdens elke braakpoging “vindt er een
sterke bloedopeenhoping in het hoofd plaats, zodat het gelaat rood en
gezwollen wordt, en de grote aderen van het gelaat en van de slapen
zichtbaar uitzetten”. Uit ervaring weet ik dat tegelijkertijd de spieren
rond de ogen krachtig worden samengetrokken. Dit is eveneens het
geval wanneer door de ongewoon krachtige neerwaartse beweging van
de buikspieren, de inhoud van het darmkanaal naar buiten wordt gestuwd.
Een grote inspanning van de lichaamsspieren zal niet leiden tot de
contractie van de spieren rond de ogen, als niet de borstspieren met
kracht de lucht in de longen samendrukken of uitstoten. Ik heb mijn
zoons geobserveerd tijdens grote krachtsuitoefening op de gymnastiekles,
bijvoorbeeld toen ze hangend aan hun armen zich herhaaldelijk
moesten optrekken, of toen ze zware gewichten van de grond
moesten optillen; maar er was nauwelijks enige contractie te zien van
de spieren rondom de ogen.
Daar de contractie van deze spieren ter bescherming van de ogen
gedurende heftige uitademing indirect een essentieel onderdeel is van
sommige van onze belangrijkste gelaatsuitdrukkingen, zoals we hierna
zullen zien, wilde ik bijzonder graag nagaan in hoeverre het standpunt
van Sir C. Bell bewezen zou kunnen worden. Professor Donders uit
Utrecht 14 , die bekend staat als een van de grootste deskundigen in Europa
op het gebied van het gezichtsvermogen en de opbouw van het
oog, is zo vriendelijk geweest dit onderzoek voor mij uit te voeren
met behulp van allerlei ingenieuze technieken waarover de moderne
wetenschap beschikt, en hij heeft de resultaten daarvan gepubliceerd. 15
Hij laat zien dat tijdens heftige uitademing, alle bloedvaten buiten en
binnen het oog, ook die achter de oogbal, op twee manieren worden
aangedaan, namelijk door de toegenomen bloeddruk in de slagaders
14. Ik ben zeer veel dank verschuldigd aan de heer Bowman, die mij bij Professor
Donders heeft geïntroduceerd en die mij heeft geholpen deze grote fysioloog
over te halen om het onderzoek van het onderhavige onderwerp op zich te
nemen. Ik ben de heer Bowman ook veel dank verschuldigd voor de informatie
die hij mij, met grote welwillendheid, over allerlei kwesties heeft verstrekt.
15. Deze verhandeling is voor het eerst verschenen in het Nederlandsch Archief voor
Genees- en Natuurkunde, Deel 5, 1870. Het werd vertaald door Dr. W.D. Moore,
onder de titel ‘On the Action of the Eyelids in determination of Blood
from expiratory effort’, in: Archive of Medicine, ed. Dr. L.S. Beale, 1870, vol. v,
p. 20.
[160]
[161]