het uitdrukken van emoties bij mens en dier - Darwin Downloads ...

More documents

Recommendations

Info

[140] bijzondere gevoelsuitdrukkingen: hfst.v van de mens, het optrekken en laten zakken van de wenkbrauwen associëren met bepaalde gemoedstoestanden, veroorzaakt de bijna onophoudelijke beweging van de wenkbrauwen bij apen een dwaze gelaatsuitdrukking. Ik heb eens een man gezien die de hinderlijke gewoonte had voortdurend zijn wenkbrauwen op te trekken zonder enige daarbij bijbehorende emotie, en dat gaf hem een dwaas uiterlijk. Hetzelfde geldt voor sommige personen die hun mondhoeken enigszins naar achteren en naar boven trekken, zoals bij een beginnende glimlach, hoewel ze op dat ogenblik noch geamuseerd, noch tevreden zijn. Een jonge orang-oetan die jaloers werd omdat haar verzorger aandacht besteedde aan een andere aap, ontblootte haar tanden een beetje en draaide onder het uiten van een gemelijk geluid, dat klonk als tschschst, haar rug naar hem toe. Als ze nog iets kwader zijn, steken zowel orang-oetans als chimpansees hun lippen ver vooruit en maken daarbij een schel blaffend geluid. Een jonge vrouwtjeschimpansee vertoonde, tijdens een woede-uitbarsting, een merkwaardige gelijkenis met een kind in een dergelijke toestand. Ze krijste luidkeels met open mond, waarbij ze haar lippen zo ver terugtrok dat de tanden volledig ontbloot waren. Ze sloeg wild met haar armen in het rond en vouwde ze soms boven haar hoofd ineen. Ze rolde over de grond, soms op de rug, soms op de buik, en beet naar alles wat binnen haar bereik was. Men heeft een jonge gibbon (Hylobatus syndactylus) beschreven 16 die zich tijdens een woede-uitbarsting op vrijwel gelijke wijze gedroeg. De lippen van jonge orang-oetans en chimpansees worden in verschillende situaties vooruitgestoken, soms in verwonderlijke mate. Zij doen dit niet alleen wanneer ze enigszins boos, nukkig of teleurgesteld zijn, maar eveneens wanneer ze van iets schrikken – bijvoorbeeld als ze een schildpad zien 17 – en wanneer ze tevreden zijn. Maar noch de mate van het vooruitsteken, noch de vorm van de mond is, naar ik meen, in al die gevallen gelijk, en ook de geluiden die daarbij worden uitgestoten zijn verschillend. De hier afgebeelde tekening stelt een chimpansee voor die pruilt, omdat men haar de sinaasappel die ze had gekregen, weer had afgepakt. Bij pruilende kinderen kunnen we een vergelijkbaar uitsteken of tuiten van de lippen zien, hoewel in veel geringere mate. Vele jaren geleden zette ik in de Londense dierentuin een spiegel 16. G. Bennett, Wanderings in New South Wales, enz., vol. ii, 1834, p. 153. 17. W.C. Martin, Nat. Hist. of Mamm. Animals, 1841, p. 405.
hfst.v apen Figuur 18 Een teleurgestelde en pruilende chimpansee (levensecht getekend door de heer Wood) op de grond tussen twee jonge orang-oetans, die, voorzover bekend, er nog nooit een hadden gezien. In het begin staarden ze met onveranderlijke verbazing naar hun eigen beeltenis en veranderden vaak van positie. Daarna gingen ze er dichtbij staan en staken, alsof ze het wilde kussen, hun lippen uit naar hun evenbeeld, en wel op precies dezelfde manier als ze een paar dagen eerder naar elkaar hadden gedaan, toen ze voor het eerst in dezelfde ruimte waren geplaatst. Vervolgens maakten ze allerlei grimassen en namen verschillende houdingen voor de spiegel aan. Ze drukten en wreven tegen de buitenkant, ze hielden hun handen op verschillende afstanden erachter, ze keken erachter, en leken op het laatst bijna bang. Ze deinsden wat terug, werden humeurig en weigerden om nog langer te kijken. Als wij proberen een of andere kleine handeling uit te voeren die moeilijk is en precisie verlangt, bijvoorbeeld een draad door het oog van een naald steken, dan knijpen we over het algemeen onze lippen [141] [142]
Page 1 and 2:
HET UITDRUKKEN VAN EMOTIES BIJ MENS
Page 3 and 4:
Het uitdrukken van emoties bij mens
Page 5 and 6:
Het uitdrukken van emoties bij mens
Page 7 and 8:
Voorwoord bij de Nederlandstalige e
Page 9 and 10:
voorwoord bij de nederlandstalige e
Page 11 and 12:
voorwoord bij de nederlandstalige e
Page 13 and 14:
de rechten en het welzijn van (proe
Page 17 and 18:
Inhoud De nummers verwijzen naar de
Page 19 and 20:
Hoofdstuk VI Bijzondere gevoelsuitd
Page 21 and 22:
Hoofdstuk XIII Op zichzelf gerichte
Page 23 and 24:
Inleiding Er is een groot aantal bo
Page 25 and 26:
inleiding vingen bevatten van de be
Page 27 and 28:
inleiding manier waarop spieren ond
Page 29 and 30:
inleiding eenvoudiger te geloven da
Page 31 and 32:
inleiding Alle auteurs die over emo
Page 33 and 34:
inleiding ties laten zien dat, afha
Page 35 and 36:
inleiding len, was ik vol bewonderi
Page 37 and 38:
inleiding 16) Schudt men bij een be
Page 39 and 40:
inleiding zijn gevoelens, als onbev
Page 41 and 42:
inleiding Als ik mij richt op Afrik
Page 43 and 44:
A. Occipitofrontalis of voorhoofdss
Page 45 and 46:
hoofdstuk i Algemene beginselen van
Page 47 and 48:
hfst.1 nuttige geassocieerde gewoon
Page 49 and 50:
Page 51 and 52:
Page 53 and 54:
Page 55 and 56:
Page 57 and 58:
Page 59 and 60:
Page 61 and 62:
Page 63 and 64:
Page 65 and 66:
hfst.ii het beginsel van antithese
Page 67 and 68:
Page 69 and 70:
Page 71 and 72:
Page 73 and 74:
Page 75 and 76:
hoofdstuk iii Algemene beginselen v
Page 77 and 78:
hfst.iii werking van het zenuwstels
Page 79 and 80:
Page 81 and 82:
Page 83 and 84: hfst.iii werking van het zenuwstels
Page 89 and 90: hoofdstuk iv Manieren waarop dieren
Page 91 and 92: hfst.iv emoties uitdrukken Sommige
Page 93 and 94: hfst.iv emoties uitdrukken mogen vo
Page 95 and 96: hfst.iv emoties uitdrukken “Het i
Page 97 and 98: hfst.iv emoties uitdrukken boven en
Page 99 and 100: hfst.iv emoties uitdrukken emoties
Page 101 and 102: hfst.iv emoties uitdrukken Figuur 1
Page 103 and 104: hfst.iv emoties uitdrukken hun vree
Page 105 and 106: hfst.iv emoties uitdrukken ge arrec
Page 107 and 108: hfst.iv emoties uitdrukken zijn. Zo
Page 109 and 110: hfst.iv emoties uitdrukken staart v
Page 111 and 112: hfst.iv emoties uitdrukken gerig op
Page 113 and 114: hfst.iv emoties uitdrukken zijn! Ho
Page 115 and 116: hoofdstuk v Bijzondere gevoelsuitdr
Page 117 and 118: hfst.v honden Figuur 14 Kop van een
Page 119 and 120: hfst.v honden hond gewoonlijk renne
Page 121 and 122: hfst.v honden ge honden elkaar spee
Page 123 and 124: hfst.v katten heel juist. Vele jare
Page 125 and 126: hfst.v katten vogels bij het opzett
Page 127 and 128: hfst.v herkauwers zeer sterk worden
Page 129 and 130: hfst.v apen geen grotere autoriteit
Page 131 and 132: hfst.v apen Pijnlijke emoties en ge
Page 133: hfst.v apen open te zetten alsof ze
Page 137 and 138: hfst.v apen Een woedende gorilla zo
Page 139 and 140: hfst.v apen wanneer hij zegt dat al
Page 141 and 142: hfst.vi schreien hoofd tot een fron
Page 143 and 144: hfst.vi schreien dwarse rimpels ove
Page 145 and 146: hfst.vi schreien vertonen om luidke
Page 147 and 148: hfst.vi schreien negen maanden oud
Page 149 and 150: hfst.vi schreien Het gekrijs van jo
Page 151 and 152: hfst.vi schreien maag trekken zich
Page 153 and 154: hfst.vi schreien le. Het is “een
Page 155 and 156: hfst.vi schreien trokken en rollen
Page 157 and 158: hfst.vi schreien in de Londense die
Page 159 and 160: hfst.vi schreien tijdens hevig bloz
Page 161 and 162: hfst.vi schreien vervolgens de luch
Page 163 and 164: hfst.vi schreien een vroege levensf
Page 165 and 166: hoofdstuk vii Bedruktheid - bezorgd
Page 167 and 168: hfst.vii schuine wenkbrauwen plaat
Page 169 and 170: hfst.vii schuine wenkbrauwen deze l
Page 171 and 172: hfst.vii schuine wenkbrauwen alleen
Page 173 and 174: hfst.vii schuine wenkbrauwen meen z
Page 175 and 176: hfst.vii schuine wenkbrauwen willek
Page 177 and 178: hfst.vii schuine wenkbrauwen len, g
Page 179 and 180: hfst.vii neergetrokken mondhoeken A
Page 181 and 182: hfst.vii neergetrokken mondhoeken v
Page 183 and 184: hfst.viii lachen chen of glimlachen
Page 185 and 186:
hfst.viii lachen door een vreemde m
Page 187 and 188:
hfst.viii lachen wordingen, twijfel
Page 189 and 190:
hfst.viii lachen beven van de mondh
Page 191 and 192:
hfst.viii lachen naar gematigd lach
Page 193 and 194:
hfst.viii lachen te om bij plezier
Page 195 and 196:
hfst.viii gevoelsuitdrukking van op
Page 197 and 198:
hfst.viii gevoelsuitdrukking van li
Page 199 and 200:
hfst.viii gevoelsuitdrukking van li
Page 201 and 202:
hfst.viii gevoelsuitdrukking van de
Page 203 and 204:
hfst.ix nadenkendheid in deze opmer
Page 205 and 206:
hfst.ix nadenkendheid ik geloof dat
Page 207 and 208:
hfst.ix gepeins gewoonte om te fron
Page 209 and 210:
hfst.ix slechtgehumeurdheid een paa
Page 211 and 212:
hfst.ix nukkigheid tuiten de lippen
Page 213 and 214:
hfst.ix besluitvaardigheid een van
Page 215 and 216:
hfst.ix besluitvaardigheid in versc
Page 217 and 218:
hfst.x woede zijn leven in het alle
Page 219 and 220:
hfst.x woede zernij en panische ang
Page 221 and 222:
hfst.x woede heerste uitbarsting va
Page 223 and 224:
hfst.x woede De figuren 1 en 2 op P
Page 225 and 226:
hfst.x hoon en uitdaging Hoon en ui
Page 227 and 228:
hfst.x hoon en uitdaging weging. De
Page 229 and 230:
hfst.x hoon en uitdaging boren met
Page 231 and 232:
hfst.x1 verachting baar zijn. We zu
Page 233 and 234:
hfst.x1 verachting woonlijk gepaard
Page 235 and 236:
hfst.x1 afschuw wijdopen, de bovenl
Page 237 and 238:
hfst.x1 schuldgevoel op de grond sp
Page 239 and 240:
hfst.x1 hoogmoed worden veronderste
Page 241 and 242:
hfst.x1 het ophalen van de schouder
Page 243 and 244:
Page 245 and 246:
Page 247 and 248:
hfst.x1 tekenen van bevestiging, en
Page 249 and 250:
hfst.x1 en ontkenning even op te tr
Page 251 and 252:
hoofdstuk xii Verrassing - verbazin
Page 253 and 254:
hfst.xi1 verbazing merkelijke besch
Page 255 and 256:
hfst.xi1 verbazing verkoudheid, per
Page 257 and 258:
hfst.xi1 verbazing te ver openstaat
Page 259 and 260:
hfst.xi1 verbazing behoefte om zijn
Page 261 and 262:
hfst.xi1 vrees dicht. Ik heb ook ge
Page 263 and 264:
hfst.xi1 vrees panische angst en wa
Page 265 and 266:
hfst.xi1 overeind gaan staan van de
Page 267 and 268:
hfst.xi1 contractie van de platysma
Page 269 and 270:
hfst.xi1 contractie van de platysma
Page 271 and 272:
hfst.xi1 verwijding van de pupillen
Page 273 and 274:
hfst.xi1 ontzetting Figuur 21 Ontze
Page 275 and 276:
hfst.xi1 conclusie dele, door dezel
Page 277 and 278:
hfst.xii1 blozen zen is niet alleen
Page 279 and 280:
hfst.xii1 blozen Ik wilde graag te
Page 281 and 282:
hfst.xii1 blozen rassen geen duidel
Page 283 and 284:
hfst.xii1 blozen omstandigheden die
Page 285 and 286:
hfst.xii1 blozen vochtige ogen hebb
Page 287 and 288:
hfst.xii1 blozen veel nadruk aan he
Page 289 and 290:
hfst.xii1 blozen eenzaamheid is zel
Page 291 and 292:
hfst.xii1 blozen schamen over een o
Page 293 and 294:
hfst.xii1 blozen een held in een ge
Page 295 and 296:
hfst.xii1 blozen digheden heeft gek
Page 297 and 298:
hfst.xii1 blozen hoeven ons hierove
Page 299 and 300:
hfst.xii1 blozen die in min of meer
Page 301 and 302:
hfst.xii1 blozen Wanneer wij onze g
Page 303 and 304:
hfst.xii1 blozen speeksel af. Nu li
Page 305 and 306:
hfst.xii1 blozen zigheid van andere
Page 307 and 308:
hfst.xiv slotopmerkingen nuwstelsel
Page 309 and 310:
hfst.xiv en samenvatting menten, va
Page 311 and 312:
hfst.xiv en samenvatting ten, geven
Page 313 and 314:
hfst.xiv en samenvatting ken’, wo
Page 315 and 316:
hfst.xiv en samenvatting grimassen
Page 317 and 318:
hfst.xiv en samenvatting We mogen e
Page 319 and 320:
hfst.xiv en samenvatting zen is ont
Page 321:
hfst.xiv en samenvatting sprong van
Page 324 and 325:
voort, 47, 48 Bewondering, 289 Bezo
Page 326 and 327:
Herkauwers, de emoties van, 131 Hip
Page 328 and 329:
Reynolds, Sir J., 208, n.15 Rimpels
Page 330:
Enkele andere boeken van Uitgeverij
show all

het uitdrukken van emoties bij mens en dier - Darwin Downloads ...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?