het uitdrukken van emoties bij mens en dier - Darwin Downloads ...

[301]
vrees hfst.xi1
2), doordat de scheve stand van de wenkbrauwen er een beeld van
groot geestelijk leed aan toevoegt. Het origineel werd aan vijftien
mensen getoond; twaalf antwoordden “panische angst of ontzetting”,
en drie “ondraaglijke pijn of groot verdriet”. Ik denk dat op grond van
deze voorbeelden, en na bestudering van de andere door Dr. Duchenne
geschonken foto’s en zijn opmerkingen daarover, nauwelijks betwijfeld
kan worden dat de contractie van de platysma een grote bijdrage
levert aan de uitdrukking van angst. Niettemin zou deze spier
niet de spier van de angst genoemd moeten worden, want de contractie
ervan is zeker geen noodzakelijk verschijnsel bij deze gemoedstoestand.
Bij de mens wordt extreme angst op zeer duidelijke wijze getoond
door een doodsbleke gelaatskleur, zweetdruppels op de huid en een
totale uitputting, waarbij alle lichaamsspieren, inclusief de platysma,
volledig verslapt zijn. Dr. Browne heeft gezien dat deze spier bij
krankzinnigen vaak trilt en aangespannen is, maar hij heeft geen verband
kunnen leggen tussen de werking ervan en een of andere emotionele
toestand, hoewel hij zorgvuldig heeft gelet op patiënten die aan
grote angsten leden. Anderzijds heeft de heer Nicol drie gevallen
waargenomen, waarbij deze spier min of meer permanent aangespannen
was onder invloed van melancholia in combinatie met angstbeelden.
In een van deze gevallen waren echter ook verschillende andere
spieren in de buurt van de hals en het hoofd onderworpen aan krampachtige
contracties.
Dr. W. Ogle observeerde voor mij in een van de Londense ziekenhuizen
ongeveer twintig patiënten, juist voordat ze, voorafgaande aan
een operatie, bedwelmd werden met chloroform. Zij vertoonden enige
beverigheid, maar geen hevige angst. In slechts vier gevallen was de
platysma zichtbaar aangespannen, en dat begon pas toen de patiënten
gingen huilen. De spier scheen zich samen te trekken op het moment
van elke diepe inademing, zodat het valt te betwijfelen of de contractie
iets te maken had met angst. In een vijfde geval was de patiënt, die niet
bedwelmd was, zeer bang, en zijn platysma was krachtiger en langduriger
aangespannen dan in de andere gevallen. Maar zelfs hier is er
sprake van twijfel, want Dr. Ogle heeft gezien dat de spier, die ongewoon
sterk ontwikkeld bleek te zijn, ook werd aangespannen toen de
man na de operatie zijn hoofd van het kussen tilde.
Daar ik mij het hoofd brak over de vraag waarom in enig geval een
aan de oppervlakte gelegen spier in de hals speciaal bij angst zou worden
geactiveerd, wendde ik me tot mijn behulpzame correspondenten
voor informatie over de contractie van deze spier onder andere om-