het uitdrukken van emoties bij mens en dier - Darwin Downloads ...

hfst.xii1 blozen
veel nadruk aan het spreken was. Zijn vrienden, die begrepen wat er
aan de hand was, lieten zodra zijn gebaren blijk gaven van een pauze,
luid hun goedkeuring blijken over zijn denkbeeldige welsprekende
toespraak, en de man heeft nooit ontdekt dat hij de hele tijd volkomen
gezwegen had. Integendeel, na afloop zei hij in volle tevredenheid tegen
mijn vriend, dat hij het er, naar zijn eigen mening, ongewoon
goed vanaf had gebracht.
Als iemand zeer beschaamd of zeer verlegen is en sterk bloost, is
zijn hartslag versneld en is zijn ademhaling verstoord. Dit zal vrijwel
zeker de doorbloeding van de hersenen beïnvloeden en misschien ook
de geestelijke vermogens. Het is echter twijfelachtig, te oordelen naar
de veel grotere invloed die woede en angst op de bloedcirculatie hebben,
dat we hiermee op een bevredigende manier de verwarde geestestoestand
kunnen verklaren van mensen die zeer sterk blozen.
De werkelijke verklaring is duidelijk gelegen in de nauwe relatie
die bestaat tussen de capillaire doorbloeding van de hoofd- en gelaatshuid
en van de hersenen. Dr. J. Crichton Browne, tot wie ik mij
wendde om informatie, heeft mij over dit onderwerp allerlei feitelijkheden
verschaft. Als de sympathische zenuw aan één kant van het
hoofd wordt doorgesneden, verslappen de haarvaten aan deze kant en
vullen zich met bloed, waardoor de huid rood en warm wordt, terwijl
tegelijkertijd aan dezelfde kant de temperatuur binnen de schedel toeneemt.
Bij een ontsteking van de vliezen van de hersenen vullen het
gelaat, de oren en de ogen zich met bloed. Het eerste stadium van een
epileptische aanval blijkt een contractie te zijn van de bloedvaten van
de hersenen, en het eerste uiterlijke kenmerk is een buitengewoon
bleke gelaatskleur. Belroos in het hoofd heeft gewoonlijk een ijltoestand
tot gevolg. Zelfs de verlichting die men bij een zware hoofdpijn
ondervindt na het aanbrengen van een sterk branderig gezichtswater,
berust volgens mijn mening op hetzelfde beginsel.
Dr. Browne heeft zijn patiënten vaak behandeld met de damp van
amylnitriet 22 , die de bijzondere eigenschap heeft om in dertig tot zestig
seconden een heldere rode gelaatskleur teweeg te brengen. Dit rood
worden lijkt in bijna elk detail op blozen: het begint op een aantal afzonderlijke
plaatsen op het gelaat en spreidt zich uit over de gehele
huid van het hoofd, de hals en de voorzijde van de borst, terwijl de
kleur slechts in één geval ook op de buik werd waargenomen. De slag-
22. Zie ook Dr. J. Crichton Browne’s verhandeling over dit onderwerp in het
West Riding Lunatic Asylum Medical Report, 1871, pp. 95-98.
[325]