het uitdrukken van emoties bij mens en dier - Darwin Downloads ...

[275]
tekenen van bevestiging hfst.x1
aangeleerd, gezien haar bijzondere tastzin en de gevoeligheid voor de
bewegingen van anderen. Een van de door Vogt 20 beschreven microcefale
idioten, mensen die zo gedegenereerd zijn dat ze niet kunnen
leren spreken, antwoordde toen hem werd gevraagd of hij nog wat
wilde eten of drinken, door voorover te buigen of zijn hoofd te schudden.
In zijn opmerkelijke proefschrift over de opvoeding van doofstommen
en van kinderen die slechts één stap boven idiotie uitstijgen,
stelt Schmalz dat zij de gewone tekens van bevestiging en ontkenning
niet alleen maken, maar ook begrijpen. 21
Als we evenwel naar de verschillende mensenrassen kijken, dan
worden deze tekenen niet zo algemeen gebruikt als ik had verwacht,
maar ze komen toch te vaak voor om geheel en al conventioneel of
kunstmatig genoemd te worden. Mijn informanten beweren dat beide
tekenen worden gebruikt door de Maleiers, door de bewoners van
Ceylon, de Chinezen, de negers van de Guinese kust, en volgens Gaika
door de Kaffers in Zuid-Afrika, hoewel mevrouw Barber laatstgenoemden
nooit het hoofd van links naar rechts heeft zien schudden als
teken van ontkenning. Met betrekking tot de Au straliërs, zijn zeven
waarnemers het eens dat wordt geknikt bij bevestiging; vijf zijn het
eens over het heen en weer schudden bij afwijzing, al dan niet vergezeld
van een of ander woord. Echter, de heer Dyson Lacy heeft het
laatste teken nooit in Queensland gezien en de heer Bulmer zegt dat in
Gippsland een afwijzing wordt geuit door het hoofd een beetje naar
achteren te gooien en de tong uit te steken. De inboorlingen in het uiterste
noorden van het continent, in de buurt van Straat Torres,
“schudden niet met hun hoofd [als ze ontkennend reageren], maar
houden hun rechterhand omhoog en schudden die door hem twee of
drie keer half om te draaien en weer terug”. 22 Men zegt dat het naar
achteren gooien van het hoofd en het klakken van de tong als ontkenning
wordt gebruikt door de tegenwoordige Grieken en Turken,
waarbij de laatsten een ja uiten door een beweging zoals wij die maken
als we bevestigend met ons hoofd knikken. 23 Kapitein Speedy heeft
mij meegedeeld dat de Abessijnen een ontkenning uitdrukken door
het hoofd naar de rechterschouder te brengen, gelijk met een klokkend
geluid, terwijl de mond dicht is; een bevestiging wordt uitgedrukt
door het hoofd achterwaarts te gooien en de wenkbrauwen
20. Mémoire sur les Microcéphales, 1867, p. 27.
21. Aangehaald door Tylor, Early History of Mankind, 2 e edit., 1870, p. 38.
22. De heer J.B. Jukes, Letters and Extracts, enz., 1871, p. 248.
23. F. Lieber, On the Vocal Sounds, etc., p. 11. Tylor, ibid., p. 53.