het uitdrukken van emoties bij mens en dier - Darwin Downloads ...

hfst.xii1 blozen
omstandigheden die ons doen blozen, “kan men altijd dezelfde uitdrukking
van bescheidenheid of verwarring waarnemen, en zelfs in
het donker is een temperatuurverhoging van de huid van het gelaat te
voelen, precies als bij een Europeaan”. De huid van de indianen die in
de hete, gelijkmatige en vochtige delen van Zuid-Amerika wonen,
reageert kennelijk niet zo snel op geestelijke opwinding als de huid
van de bewoners van het noordelijke en zuidelijke deel van het continent,
die sinds lang zijn blootgesteld aan grote klimaatveranderingen.
Humboldt citeert namelijk zonder commentaar de laatdunkende opmerking
van een Spanjaard: “Hoe kan men mensen vertrouwen die
niet kunnen blozen?” 14 Von Spix en Martius beweren dat van de oorspronkelijke
bewoners van Brazilië eigenlijk niet gezegd kan worden
dat ze blozen. “Pas na langdurige omgang met blanken en nadat ze
enige opvoeding hadden genoten, namen we bij de indianen een
kleurverandering waar die blijk gaf van gemoedsaandoeningen.” 15 Het
is echter ongeloofwaardig dat het vermogen tot blozen op deze wijze
kan zijn ontstaan, hoewel een op zichzelf gerichte aandacht als gevolg
van de opvoeding en de nieuwe levensstijl een aangeboren neiging tot
blozen zeker zal hebben doen toenemen.
Verscheidene betrouwbare waarnemers hebben me verzekerd, dat
zij in situaties die bij ons een blos zouden opwekken, iets op het gelaat
van negers hebben gezien dat lijkt op een blos, al was hun huid zwart
als ebbenhout. Sommigen omschrijven de kleur als ‘roodachtig bruin’,
maar de meesten zeggen dat het zwart intenser wordt. Een verhoogde
bloedtoevoer naar de huid schijnt op de een of andere manier de
zwartheid ervan te doen toenemen. Daarom zullen bij bepaalde huidziekten
de aangetaste delen van de huid van negers zwarter lijken in
plaats van roder, zoals bij ons het geval is. 16 Het is mogelijk dat de huid,
omdat hij meer gespannen is door het vullen van de haarvaten, een
enigszins andere kleur weergeeft dan ervoor. We kunnen met zekerheid
stellen dat bij schaamte de gelaatscapillairen van een neger zich
met bloed vullen, omdat een door Buffon 17 volledig karakteristiek be-
14. Humboldt, Personal Narrative, Eng. vert., vol. iii, p. 229.
15. Aangehaald door Prichard, Phys. Hist. of Mankind, 4 e edit., 1851, vol. i, p. 271.
16. Zie hierover Burgess, ibid. p. 32, en ook Waitz, Introduction to Anthropology,
Eng. editie, vol i, p. 135. Moreau geeft een gedetailleerde beschrijving (Lavater,
1820, vol. iv, p. 302) van het rood aanlopen van een zwarte slavin uit Madagascar
toen zij door haar hardvochtige meester werd gedwongen haar naakte
bovenlichaam te laten zien.
17. Aangehaald door Prichard, Phys. Hist. of Mankind, 4 e edit., 1851, vol. i, p. 225.
[320]