het uitdrukken van emoties bij mens en dier - Darwin Downloads ...

[298]
tijd dat onze patiënten vooruitgaan zodra hun haar minder stug en
weerbarstig wordt.”
Dr. Browne wijt de aanhoudend ruige toestand van het haar van
veel geestelijk gestoorde patiënten ten dele aan hun enigszins verwarde
geest, en ten dele aan de gevolgen van gewoonte – dat wil zeggen
de gewoonte van het haar om tijdens de vele terugkerende aanvallen
regelmatig en sterk overeind te gaan staan. Bij patiënten bij wie dit in
extreme mate plaatsvindt, is de ziekte over het algemeen blijvend en
fataal, terwijl het haar van diegenen bij wie dit in geringere mate optreedt,
zijn soepelheid terugkrijgt zodra hun geest is hersteld.
In een eerder hoofdstuk hebben we gezien dat bij dieren de haren
rechtop gaan staan door de contractie van de kleine, gladde en onwillekeurige
spieren die naar elk afzonderlijk haarzakje lopen. De heer
Wood heeft, zoals hij mij vertelde, duidelijk met experimenten bewezen
dat bij de mens, naast bovengenoemde werking, de naar voren
vallende haren op het voorste deel van het hoofd en de naar achteren
vallende haren op het achterhoofd, in tegengestelde richting omhooggaan
door de contractie van de musc. occipitofrontalis of schedelhuidspier.
Het schijnt dus dat deze spier bij de mens op dezelfde manier bijdraagt
aan het rechtop gaan staan van het hoofdhaar, als de homologe
panniculus carnosus (de onderhuidse spierlaag) bij sommige lagere dieren
bijdraagt aan, of het grootste deel voor zijn rekening neemt van,
het opzetten van de rugstekels.
Contractie van de platysma
Deze spier spreidt zich uit over de zijkanten van de hals, benedenwaarts
tot iets onder de sleutelbeenderen en bovenwaarts tot het onderste
deel van de wangen. Op de houtsnede figuur 2 (M) is een onderdeel
van de platysma, de musc. risorius (lachspier), weergegeven. De
contractie van deze spier trekt de mondhoeken en de onderste delen
van de wangen naar beneden en naar achteren. Bij jongeren doet hij
tegelijkertijd uiteenwijkende, overlangse, uitstekende ribbels ontstaan
aan de zijkanten van de hals, en bij oude magere personen smalle,
dwarse rimpels. Soms wordt gezegd dat deze spier niet door de wil
wordt gestuurd, hoewel vrijwel iedereen aan wie gevraagd wordt de
mondhoeken zeer krachtig naar achteren en naar beneden te trekken,
hem in werking stelt. Ik hoorde echter over een man die hem uit eigen
beweging alleen aan één kant van zijn hals kan laten werken.
Sir C. Bell 21 en anderen hebben beweerd dat deze spier onder in-
21. Anatomy of Expression, p. 168.
vrees hfst.xi1