het uitdrukken van emoties bij mens en dier - Darwin Downloads ...

[156]
[157]
gevoelsuitdrukkingen van lijden: hfst.vi
len uit”. In sommige gevallen lijkt het alsof degene tegen wie wordt
gesproken of die vriendelijk wordt begroet, zich iets bizars of verdrietigs
voorstelt, maar in andere gevallen kan elke inspanning, los van
welk verdrietig idee ook, aanleiding tot geschrei zijn. Patiënten die lijden
aan acute manie hebben eveneens hevige aanvallen van huilen of
snikken, tussen hun onsamenhangend geraaskal door. We moeten
echter niet al te veel nadruk leggen op het ongeremde vergieten van
tranen door geestelijk gestoorden, gezien hun totale gebrek aan zelfbeheersing,
want ook bepaalde hersenaandoeningen, zoals eenzijdige
verlamming, hersenverweking en seniele aftakeling geven makkelijk
aanleiding tot schreien. Schreien komt veel voor bij geestelijk gestoorde
personen, zelfs na het bereiken van een toestand van volledige verdwazing
waarbij het spraakvermogen verdwenen is. Mensen die idioot
worden geboren huilen eveneens 9 , maar er wordt beweerd dan dit
niet het geval bij lijders aan cretinisme.
Schreien blijkt, zoals we aan kinderen kunnen zien, de primaire en
natuurlijke uitdrukking te zijn van elke vorm van lijden, of het nu gaat
om lichamelijke pijn, extreme kwellingen uitgezonderd, of om geestelijke
ontreddering. Maar de hierboven genoemde feiten en de algemene
ervaring laten ons zien dat een regelmatig herhaalde inspanning
tot het onderdrukken van schreien, geassocieerd met bepaalde gemoedstoestanden,
veel kan bijdragen aan het tegengaan van deze gewoonte.
Anderzijds blijkt dat het vermogen tot schreien groter kan
worden door gewoonte. Zo beweert de Eerwaarde R. Taylor 10 , die
lang in Nieuw-Zeeland heeft verbleven, dat de vrouwen daar uit vrije
wil overvloedig hun tranen kunnen laten vloeien. Zij komen daartoe
bijeen om over de doden te rouwen, en stellen er eer in “op de meest
roerende manier” te huilen.
Een enkele onderdrukkingspoging gericht op de traanklieren heeft
weinig effect en leidt juist vaak tot een tegenovergesteld resultaat. Een
oude en ervaren arts vertelde me, dat hij steeds weer had gemerkt dat
er maar één manier bestond om het zo nu en dan bittere geschrei tegen
te gaan van de dames die hem raadpleegden en die zelf wilden ophouden
met huilen, namelijk door ze in alle ernst te vragen dat niet te proberen,
en ze te verzekeren dat niets zo opluchtend was als een langdurige
en ongeremde huilbui.
9. Zie bijvoorbeeld de heer Marshalls verslag van een idioot in Philosoph. Transact.,
1864, p. 526. Met betrekking tot het cretinisme, zie Dr. Piderit, Mimik
und Physiognomik, 1867, p. 61.
10. New Zealand and its Inhabitants, 1855, p. 175.