het uitdrukken van emoties bij mens en dier - Darwin Downloads ...
het uitdrukken van emoties bij mens en dier - Darwin Downloads ...
het uitdrukken van emoties bij mens en dier - Darwin Downloads ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
hfst.xi1 verbazing<br />
merkelijke beschrijving 2 gegev<strong>en</strong> <strong>van</strong> ver<strong>bij</strong>stering, gepaard met panische<br />
angst, <strong>bij</strong> e<strong>en</strong> inboorling die nog nooit e<strong>en</strong> man op e<strong>en</strong> paard had<br />
gezi<strong>en</strong>. De heer Stuart ging naar hem toe zonder dat hij gezi<strong>en</strong> werd,<br />
<strong>en</strong> riep hem <strong>van</strong> dicht<strong>bij</strong> iets toe. “Hij draaide zich om <strong>en</strong> zag me. Ik<br />
weet niet wat hij <strong>van</strong> mij dacht, maar zo’n duidelijk beeld <strong>van</strong> vrees <strong>en</strong><br />
verbazing had ik niet eerder gezi<strong>en</strong>. Hij was niet in staat e<strong>en</strong> vin te verroer<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> stond als aan de grond g<strong>en</strong>ageld, met op<strong>en</strong> mond <strong>en</strong> star<strong>en</strong>de<br />
og<strong>en</strong>... Hij bleef bewegingloos tot onze neger hem op e<strong>en</strong> afstand<br />
<strong>van</strong> e<strong>en</strong> paar meter had b<strong>en</strong>aderd; hij gooide to<strong>en</strong> plotseling zijn stokk<strong>en</strong><br />
neer <strong>en</strong> sprong zo hoog hij kon in <strong>het</strong> struikgewas.” Hij kon niet<br />
sprek<strong>en</strong> <strong>en</strong> antwoordde in <strong>het</strong> geheel niet op de vrag<strong>en</strong> <strong>van</strong> de neger,<br />
maar bev<strong>en</strong>d <strong>van</strong> top tot te<strong>en</strong> “zwaaide hij met zijn hand om ons te<br />
zegg<strong>en</strong> dat we moest<strong>en</strong> vertrekk<strong>en</strong>”.<br />
Dat de w<strong>en</strong>kbrauw<strong>en</strong> word<strong>en</strong> opgetrokk<strong>en</strong> door e<strong>en</strong> aangebor<strong>en</strong><br />
of instinctieve prikkel, kan word<strong>en</strong> afgeleid uit <strong>het</strong> feit dat Laura<br />
Bridgman altijd op deze manier reageert als ze verbaasd is, zo werd mij<br />
door de dame verzekerd die haar kortgeled<strong>en</strong> onder haar hoede had.<br />
Aangezi<strong>en</strong> verrassing wordt opgewekt door iets onverwachts of onbek<strong>en</strong>ds,<br />
will<strong>en</strong> we, als we geschrokk<strong>en</strong> zijn, <strong>van</strong> nature zo snel mogelijk<br />
achter de oorzaak kom<strong>en</strong>. Daarom do<strong>en</strong> we onze og<strong>en</strong> helemaal op<strong>en</strong>,<br />
zodat <strong>het</strong> gezichtsveld wordt vergroot <strong>en</strong> de og<strong>en</strong> makkelijk naar alle<br />
richting<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> draai<strong>en</strong>. Maar dit verklaart niet waarom de w<strong>en</strong>kbrauw<strong>en</strong><br />
zo sterk word<strong>en</strong> opgetrokk<strong>en</strong> <strong>en</strong> waarom de wijdgeop<strong>en</strong>de<br />
og<strong>en</strong> zo verwilderd star<strong>en</strong>. Ik me<strong>en</strong> dat de verklaring is geleg<strong>en</strong> in <strong>het</strong><br />
feit dat <strong>het</strong> niet mogelijk is om door middel <strong>van</strong> <strong>het</strong> optrekk<strong>en</strong> <strong>van</strong> alle<strong>en</strong><br />
de bov<strong>en</strong>ste oogled<strong>en</strong> de og<strong>en</strong> snel te op<strong>en</strong><strong>en</strong>. Om dit te verwez<strong>en</strong>lijk<strong>en</strong>,<br />
moet<strong>en</strong> de w<strong>en</strong>kbrauw<strong>en</strong> met kracht omhoog word<strong>en</strong> getrokk<strong>en</strong>.<br />
E<strong>en</strong>ieder die voor e<strong>en</strong> spiegel zo snel mogelijk zijn og<strong>en</strong><br />
probeert te op<strong>en</strong><strong>en</strong>, zal merk<strong>en</strong> dat <strong>het</strong> op deze manier gaat, <strong>en</strong> dat<br />
door <strong>het</strong> krachtig optrekk<strong>en</strong> <strong>van</strong> de w<strong>en</strong>kbrauw<strong>en</strong> de og<strong>en</strong> zo wijd<br />
word<strong>en</strong> geop<strong>en</strong>d dat zij gaan star<strong>en</strong>, terwijl <strong>het</strong> om de iris he<strong>en</strong> helemaal<br />
wit is. Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> is <strong>het</strong> opheff<strong>en</strong> <strong>van</strong> de w<strong>en</strong>kbrauw<strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
voordeel <strong>bij</strong> <strong>het</strong> omhoogkijk<strong>en</strong>, want zolang ze niet zijn opgetrokk<strong>en</strong>,<br />
belemmer<strong>en</strong> ze ons <strong>het</strong> zicht in die richting. Sir C. Bell geeft e<strong>en</strong><br />
merkwaardig bewijs 3 <strong>van</strong> de rol die de w<strong>en</strong>kbrauw<strong>en</strong> spel<strong>en</strong> <strong>bij</strong> <strong>het</strong><br />
op<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>van</strong> de oogled<strong>en</strong>. Bij e<strong>en</strong> stomdronk<strong>en</strong> persoon zijn alle spier<strong>en</strong><br />
verslapt, <strong>en</strong> als gevolg daar<strong>van</strong> heeft hij afhang<strong>en</strong>de oogled<strong>en</strong>, zoals<br />
2. The Polyglot News Letter, Melbourne, December 1858, p. 2.<br />
3. The Anatomy of Expression, p. 106.<br />
[281]
Change language