het uitdrukken van emoties bij mens en dier - Darwin Downloads ...

hfst.1 nuttige geassocieerde gewoonten
mijn paarden doen dat ook als ze zien of horen dat hun buren haver
krijgen, maar hier gaat het om iets dat bijna een echte gevoelsuitdrukking
genoemd kan worden, omdat het schuren over de grond algemeen
wordt erkend als een teken van verlangen.
Katten bedekken zowel hun urine als hun ontlasting met aarde, en
mijn grootvader 16 heeft eens een jong katje as zien krabbelen over een
beetje schoon water dat bij de haard was gemorst. Er werd dus ten onrechte
een gewoontegebaar of een instinctmatig gebaar opgeroepen,
niet door een voorafgegane handeling of door een geur, maar door het
gezichtsvermogen. Het is algemeen bekend dat katten een hekel hebben
aan natte voeten, wat mogelijk afkomstig is van het feit dat ze oorspronkelijk
inheems waren in het droge Egyptische land. Daarom
schudden ze wild met hun poten als die nat zijn geworden. Toen mijn
dochter wat water in een glas goot, vlakbij de kop van een jong katje,
schudde het onmiddellijk op dezelfde manier met zijn pootjes, zodat
we hier te maken hebben met een gewoontebeweging die ten onrechte
werd opgeroepen door een daarmee geassocieerd geluid in plaats
van door de tastzin.
Jonge katten, honden en varkens en vermoedelijk veel andere jonge
dieren duwen afwisselend met de linker- of rechtervoorpoot tegen
hun moeders borstklieren om meer melkafscheiding op te wekken of
om de melk te laten vloeien. Nu is het bij jonge katten heel gewoon
en zeker niet ongewoon bij oude katten van de meest algemene en van
de Perzische rassen (die volgens sommige biologen duidelijk anders
zijn) dat ze, wanneer ze genoeglijk op een warme sjaal of op ander
zacht materiaal liggen, hierop afwisselend met de voorpoten langzame
trappelgebaren maken, waarbij de tenen zijn gespreid en de nagels
enigszins zijn uitgestoken, precies als bij het zuigen. Dat het om hetzelfde
gebaar gaat, is duidelijk te zien aan het feit dat ze vaak tegelijkertijd
een stukje van de sjaal in hun bek nemen om erop te sabbelen,
waarbij ze meestal de ogen gesloten houden en vergenoegd spinnen.
Deze opvallende beweging treedt meestal alleen op in combinatie met
de aanraking van een warm zacht oppervlak. Ik heb echter een oude
kat gezien die, als hij zich prettig voelde omdat hij over zijn rug werd
geaaid, op dezelfde manier met zijn poten in lucht trappelde, zodat dit
gebaar nagenoeg de uitdrukkingswijze van een aangename ervaring is
geworden.
16. Dr. Darwin, Zoonomia, 1794, deel i, p. 160. Ik zag dat het feit dat katten met
hun voetjes trappelen als ze zich behaaglijk voelen, ook in hetzelfde deel van
Zoonomia staat vermeld, op p. 151.
[46]
[47]