het uitdrukken van emoties bij mens en dier - Darwin Downloads ...

[107]
manieren waarop dieren hfst.iv
lend geluid produceerde dat op een afstand van een paar meter duidelijk
te horen was. 25 De dodelijke en woeste Echis carinata uit India produceert
op een heel andere manier “een merkwaardig aangehouden,
bijna sissend geluid”, namelijk door “de buitenkanten van de lichaamsplooien
tegen elkaar te wrijven”, terwijl de kop in vrijwel dezelfde
positie blijft. De schubben aan beide zijden, maar niet die op andere
lichaamsplaatsen, zijn sterk gekanteld als de tanden van een zaag,
en maken als het opgerolde dier zijn zijkanten langs elkaar wrijft, een
raspend geluid. 26 Ten slotte hebben we de algemeen bekende ratelslang.
Hij die alleen de ratel kent van het heen en weer schudden van
een dode slang, heeft geen enkel idee van het geluid dat een levend
exemplaar produceert. Professor Shaler beweert dat het niet is te onderscheiden
van het geluid dat door het mannetje van een grote cicade
(een insect van de orde van de Homoptera) wordt gemaakt die in hetzelfde
gebied leeft. 27 Toen de ratelslangen en pofadders in de Londense
dierentuin allemaal tegelijk buitengewoon opgewonden werden,
werd ik getroffen door de overeenkomst van het geluid dat zij voortbrachten,
en hoewel het geluid van de ratelslang harder en scheller is
dan het gesis van de pofadder, kon ik op een afstand van een paar meter
de twee nauwelijks van elkaar onderscheiden. Voor welk doel het
geluid bij de ene soort ook geproduceerd moge worden, ik twijfel er
niet aan dat het bij een andere soort hetzelfde doel dient, en uit de
dreigende gebaren die daarbij door veel slangen worden gemaakt,
concludeer ik dat hun gesis, het geratel van de ratelslang en van de
25. Zie Journal of Researches during the Voyage of the Beagle, 1845, p. 96, waar ik dit
ratelen heb vergeleken met dat van een ratelslang.
26. Zie het verslag van Dr. Anderson, Proc. Zool. Soc., 1871, p. 196.
27. American Naturalist, januari 1872, p. 32. Het doet mij leed dat ik de mening van
Professor Shaler niet kan delen, dat de ratel met behulp van Natuurlijke Selectie
zou zijn ontwikkeld om geluiden te produceren voor het misleiden en aantrekken
van vogels, zodat die als prooi kunnen dienen voor de slang. Ik wil
echter niet ontkennen dat de geluiden af en toe dit doel kunnen dienen. Maar
de conclusie waartoe ik ben gekomen, namelijk dat het ratelen dient als waarschuwing
voor op de loer liggende verslinders, komt mij veel waarschijnlijker
voor, omdat zij uiteenlopende feiten met elkaar in verband brengt. Als deze
slang zijn ratel en de gewoonte om te ratelen had verkregen om prooi te lokken,
lijkt het niet waarschijnlijk dat hij dit instrument steevast zou gebruiken
als hij kwaad of verstoord is. Professor Shaler neemt vrijwel hetzelfde standpunt
als ik in wat betreft de ontwikkelingswijze van de ratel, een mening die
ik heb behouden sinds het observeren van de Trigonocephalus in Zuid-Amerika.