het uitdrukken van emoties bij mens en dier - Darwin Downloads ...

[191]
gevoelsuitdrukking van verdriet: hfst.vii
feld bij verschillende personen. De piramidespieren dienen om de
huid van het voorhoofd tussen de wenkbrauwen naar beneden te trekken,
tegelijk met de binnenste einden daarvan. De centrale fasciae van
de voorhoofdsspier zijn de antagonisten van de piramidespier, en telkens
wanneer de werking van deze laatste speciaal moet worden tegengegaan,
moeten deze centrale fasciae worden aangetrokken. Mensen
met krachtige piramidespieren, die onder invloed van een helder
licht onbewust het omlaag trekken van de wenk brauwen willen voorkomen,
zullen daarom de centrale fasciae van hun voorhoofdsspier in
werking moeten stellen. En als die contractie voldoende krachtig is
om de werking van de piramidale spieren te overwinnen, zal deze tezamen
met de contractie van de fronsspier en de circulaire oogspieren
op de zojuist beschreven wijze inwerken op de wenkbrauwen en op
het voorhoofd.
Zoals we weten trekken kinderen die krijsen of luidkeels huilen,
de oogspieren, fronsspieren en piramidale spieren aan, in de eerste
plaats om hun ogen samen te drukken, om deze te beschermen tegen
het overvuld raken van bloed, en in de tweede plaats uit gewoonte.
Daarom verwachtte ik dat bij kinderen die probeerden een opkomende
huilbui te onderdrukken, of die het huilen probeerden te beëindigen,
de contractie van de bovengenoemde spieren gestaakt zou worden
– op dezelfde manier als wanneer ze omhoog in een helder licht
zouden kijken – en dat als gevolg daarvan de middelste fasciae van de
voorhoofdsspier vaak in werking gesteld zouden worden. Bijgevolg
ging ik kinderen op deze momenten observeren en vroeg ook anderen,
waaronder enkele medici, hetzelfde te doen. Het is noodzakelijk
om zorgvuldig te observeren, daar de merkwaardige tegengestelde
werking van deze spieren bij kinderen lang niet zo duidelijk is als bij
volwassenen, omdat het voorhoofd niet makkelijk rimpels krijgt.
Maar ik ontdekte al spoedig dat in dergelijke situaties de verdrietsspieren
zeer regelmatig en duidelijk in werking werden gesteld. Het is
overbodig alle gevallen te bespreken die heb geobserveerd, en ik zal er
dan ook slechts een paar beschrijven. Een klein meisje, anderhalf jaar
oud, werd door enkele andere kinderen geplaagd, en voordat zij in
tranen uitbarstte, gingen haar wenkbrauwen opmerkelijk schuin staan.
Dezelfde schuine stand werd gezien bij een ouder meisje, bij wie ook
de binnenste einden van de wenkbrauwen duidelijk samengetrokken
waren, terwijl tegelijkertijd de mondhoeken naar beneden werden getrokken.
Zo gauw ze in tranen uitbarstte, veranderden de gelaatstrekken
geheel en verdween deze merkwaardige uitdrukking. Nadat een
kleine jongen was ingeënt en daardoor hevig was gaan krijsen en hui-