het uitdrukken van emoties bij mens en dier - Darwin Downloads ...

hfst.x1 het ophalen van de schouders
De heer Scott heeft dit gebaar regelmatig gezien bij Bengalezen en
Dhangars (deze laatsten vormen een apart ras) die in de Botanische
Tuinen in Calcutta werken, bijvoorbeeld wanneer zij hebben gezegd
dat zij een bepaald karwei niet konden verrichten, zoals het optillen
van iets zwaars. Hij droeg een Bengalees op in een zeer hoge boom te
klimmen, maar de man zei door het ophalen van zijn schouders en het
heen en weer schudden van zijn hoofd, dat hij dat niet kon. De heer
Scott, die wist dat de man lui was, dacht dat hij het wel kon en drong
eropaan dat hij het zou proberen. Toen kreeg hij een bleek gelaat, liet
zijn armen slap langs zijn lichaam hangen, zette zijn mond en ogen
wijdopen en keek, nadat hij opnieuw de boom had opgenomen, achterdochtig
naar de heer Scott, haalde zijn schouders op, draaide zijn ellebogen
naar binnen, strekte zijn geopende handen uit en maakte zijn
onvermogen kenbaar met een paar snelle zijwaartse hoofdbewegingen.
De heer H. Erskine heeft gezien dat de inwoners van India eveneens
hun schouders ophalen, maar hij zag nooit dat ze hun ellebogen
zo ver naar binnen draaiden als wij het doen, en bovendien legden ze
soms hun ongekruiste handen op hun borst als zij hun schouders ophaalden.
De heer Geach heeft het gebaar vaak gezien bij wilde Maleiers uit
het binnenland van Malakka, en bij de Bugi’s (die echte Maleiers zijn,
al spreken ze een andere taal). Ik neem aan dat het om het complete
gebaar gaat, daar de heer Geach, in antwoord op mijn vraag om de bewegingen
van schouders, armen, handen en gelaat te beschrijven, opmerkt
dat “die in een prachtige stijl worden uitgevoerd”. Ik ben een
samenvatting van een wetenschappelijke reis kwijtgeraakt, waarin het
schouderophalen door bepaalde bewoners van de Carolina-archipel in
de Grote Oceaan (Micronesiërs) goed was beschreven. Kapitein
Speedy deelde me mee dat de Abessijnen hun schouders ophalen,
maar hij gaf geen details. Mevrouw Asa Gray zag in Alexandrië een
Arabische gids die zich precies zo gedroeg als in mijn vraag was omschreven,
toen de oude heer die hij begeleidde, niet in de richting ging
die men hem had gewezen.
De heer Washington Matthews zegt in verband met de wilde indianenstammen
in het westen van de Verenigde Staten: “Ik heb bij de
mannen een paar keer een licht verontschuldigend schouderophalen
gezien, maar de rest van de uiting zoals u die beschrijft, kan ik niet bevestigen.”
Fritz Müller schrijft me dat hij de negers in Brazilië hun
schouders heeft zien ophalen, maar het is natuurlijk mogelijk dat zij
dat hebben geleerd door nabootsing van de Portugezen. Mevrouw
Barber heeft het nooit waargenomen bij de Kaffers in Zuid-Afrika, en
[268]
[269]