het uitdrukken van emoties bij mens en dier - Darwin Downloads ...

inleiding
manier waarop spieren onderling verbonden zijn, zoals in Henle’s
anatomische tekeningen 7 is te zien – volgens mij de beste die ooit zijn
gepubliceerd – is het moeilijk in hun afzonderlijke werking te geloven.
Niettemin is het duidelijk dat Dr. Duchenne deze en andere
bronnen van fouten heeft ingezien, en daar bekend is dat hij er met
behulp van elektriciteit voortreffelijk in geslaagd is de fysiologie van
de spieren van de hand te verklaren, is het aannemelijk dat hij over
het algemeen genomen gelijk heeft wat de spieren van het gelaat betreft.
Naar mijn mening heeft Dr. Duchenne dit onderwerp sterk
vooruitgebracht door de manier waarop hij het heeft behandeld. Niemand
heeft de contractie van de afzonderlijke spieren en de daaruit
voortvloeiende rimpels in de huid zo nauwkeurig bestudeerd als hij.
Ook heeft hij aangetoond, en dat is een zeer belangrijke verdienste,
welke spieren het minst onderworpen zijn aan de autonome sturing
van de wil. Hij gaat zeer weinig op theoretische beschouwingen in,
en hij probeert zelden te verklaren waarom bepaalde spieren wel en
andere niet samentrekken als gevolg van bepaalde emoties.
Een befaamde Franse anatoom, Pierre Gratiolet, heeft aan de Sorbonne
een serie lezingen gegeven over het uitdrukken van emoties,
en zijn aantekeningen zijn in 1865 verschenen, na zijn dood, onder de
titel De La Physionomie et des Mouvements d’Expression. Dit is een zeer
interessant werk, vol waardevolle waarnemingen. Zijn theorie is nogal
ingewikkeld en luidt, voorzover zij in een enkele zin (p. 65) kan
worden weergegeven, als volgt: “Il résulte, de tous les faits que j’ai
rappelés, que les sens, l’imagination et la pensée elle-même, si élevée,
si abstraite qu’on la suppose, ne peuvent s’exercer sans éveiller un sentiment
corrélatif, et que ce sentiment se traduit directement, sympathiquement,
symboliquement ou métaphoriquement, dans toutes les
sphères des organes extérieurs, qui le racontent tous, suivant leur mode
d’action propre, comme si chacun d’eux avait été directement affecté.”
[“Uit alle feiten die ik heb genoemd, volgt dat de zintuigen,
het voorstellingsvermogen en het denken zelf – zo verheven en zo
abstract als men aanneemt dat het is – niet kunnen functioneren zonder
het oproepen van een daarmee geassocieerd gevoel; en dat gevoel
wordt direct, onwillekeurig, symbolisch of metaforisch overgebracht
naar alle gebieden van de perifere organen, die allemaal op hun eigen
manier reageren, alsof ze er direct bij betrokken zijn.”]
7. Handbuch der systematischen Anatomie des Menschen, Band 1, dritte Abtheilung,
1858.
[6]