het uitdrukken van emoties bij mens en dier - Darwin Downloads ...

[321]
blozen hfst.xii1
schreven albino-negerin een zwakke rode tint op haar wangen kreeg
toen zij haar naakte lichaam toonde. Bij negers blijven littekens op de
huid lange tijd wit, en Dr. Burgess, die herhaaldelijk een litteken op
het gelaat van een negerin heeft kunnen observeren, zag duidelijk dat
het “steevast rood werd als men haar bruusk aansprak of haar van een
onbeduidend vergrijp beschuldigde”. 18 De blos verspreidde zich van
de buitenkant van het litteken naar het midden, maar liep niet door tot
het centrum. Mulatten blozen vaak hevig, waarbij de ene na de andere
blos over het gelaat trekt. Op grond van deze feiten kan niet worden
betwijfeld dat negers blozen, al wordt de huid niet zichtbaar rood.
Gaika en mevrouw Barber hebben mij verzekerd dat de Kaffers uit
Zuid-Afrika nooit blozen, maar dit wil waarschijnlijk alleen maar zeggen
dat er geen verandering van kleur is waar te nemen. Gaika zegt
verder dat zijn landgenoten in situaties die een Europeaan zouden
doen blozen, “zich lijken te schamen om hun hoofd rechtop te houden”.
Vier van mijn informanten hebben verklaard dat de Australiërs, die
bijna even zwart zijn als negers, nooit blozen. Een vijfde antwoordde
twijfelachtig, want hij merkte op dat het, vanwege hun smerige huid,
alleen mogelijk was om een bijzonder sterke blos te zien. Drie waarnemers
beweren dat ze wel blozen 19 . De heer S. Wil son voegt eraan toe
dat dit slechts is waar te nemen bij hevige emoties, en als de huid niet al
te donker is door langdurige blootstelling aan de zon en gebrek aan
properheid. De heer Lang antwoordt: “Ik heb gemerkt dat schaamte
vrijwel altijd een blos opwekt die zich vaak uitstrekt tot in de hals.”
Bovendien, zegt hij, laat men schaamte ook blijken “door de ogen van
links naar rechts te draaien”. Aangezien de heer Lang onderwijzer op
een inheemse school was, heeft hij vermoedelijk vooral kinderen geobserveerd,
en we weten dat die meer blozen dan volwassenen. De
heer G. Taplin zag kinderen van gemengd bloed rood aanlopen en
vermeldt dat de inboorlingen een woord hebben voor schaamte. De
heer Hagenauer, een van de waarnemers die de Australiërs nooit heeft
zien blozen, zegt dat hij hen “naar de grond heeft zien kijken uit
schaamte”, en de missionaris Bulmer merkt op dat hoewel “ik bij volwassen
inboorlingen nooit iets als schaamte heb kunnen ontdekken, ik
wel heb waargenomen dat kinderen die zich schamen, onrustige en
18. Burgess, ibid., p. 31. Over het blozen van mulatten, zie p. 33. Ik heb soortgelijke
mededelingen ontvangen met betrekking tot mulatten.
19. Ook Barrington zegt dat de Australiërs van New South Wales blozen, zoals
wordt aangehaald door Waitz, ibid. p. 135.