15.09.2013 Views

het uitdrukken van emoties bij mens en dier - Darwin Downloads ...

het uitdrukken van emoties bij mens en dier - Darwin Downloads ...

het uitdrukken van emoties bij mens en dier - Darwin Downloads ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

[238]<br />

d<strong>en</strong>kt dat de verklaring <strong>van</strong> Sir C. Bell onjuist is. Hij stelt dat <strong>het</strong> inhoud<strong>en</strong><br />

<strong>van</strong> de adem de bloedcirculatie vertraagt, waarover volg<strong>en</strong>s<br />

mij ge<strong>en</strong> twijfel bestaat, <strong>en</strong> hij komt met e<strong>en</strong> merkwaardig bewijs,<br />

ontle<strong>en</strong>d aan de lichaamsstructuur <strong>van</strong> lagere <strong>dier</strong><strong>en</strong>. Hiermee wil hij<br />

aanton<strong>en</strong> dat <strong>en</strong>erzijds e<strong>en</strong> vertraagde circulatie noodzakelijk is voor<br />

aanhoud<strong>en</strong>de spierinspanning <strong>en</strong> dat anderzijds e<strong>en</strong> snelle circulatie<br />

noodzakelijk is voor snelle beweging<strong>en</strong>. Volg<strong>en</strong>s deze visie sluit<strong>en</strong> we<br />

onze mond als we aan e<strong>en</strong> grote inspanning beginn<strong>en</strong> <strong>en</strong> stopp<strong>en</strong> we<br />

met ademhal<strong>en</strong> om de bloedcirculatie te vertrag<strong>en</strong>. Gratiolet vat dit sam<strong>en</strong><br />

door de te zegg<strong>en</strong>: “C’est là la vraie théorie de l’effort continu”<br />

[“Dat is de ware theorie <strong>van</strong> aanhoud<strong>en</strong>de inspanning”], maar in hoeverre<br />

deze theorie door andere fysiolog<strong>en</strong> wordt aanvaard weet ik<br />

niet.<br />

Dr. Piderit 15 verklaart <strong>het</strong> stevig sluit<strong>en</strong> <strong>van</strong> de mond tijd<strong>en</strong>s sterke<br />

spierinspanning met <strong>het</strong> beginsel, dat de invloed <strong>van</strong> de wil zich niet<br />

alle<strong>en</strong> zal verspreid<strong>en</strong> naar de spier<strong>en</strong> die noodzakelijkerwijs in actie<br />

kom<strong>en</strong> <strong>bij</strong> <strong>het</strong> uitvoer<strong>en</strong> <strong>van</strong> speciale inspanning<strong>en</strong>, maar ook naar andere<br />

spier<strong>en</strong>; daar<strong>bij</strong> is <strong>het</strong> <strong>van</strong>zelfsprek<strong>en</strong>d dat vooral de spier<strong>en</strong> <strong>van</strong><br />

de ademhaling <strong>en</strong> <strong>van</strong> de mond op deze manier geactiveerd zull<strong>en</strong><br />

word<strong>en</strong>, omdat ze gewoonlijk zo word<strong>en</strong> gebruikt. Het lijkt mij dat er<br />

mogelijk <strong>en</strong>ige waarheid in deze visie schuilt, want wij zijn g<strong>en</strong>eigd<br />

onze tand<strong>en</strong> hard op elkaar te drukk<strong>en</strong> tijd<strong>en</strong>s hevige inspanning, terwijl<br />

dit niet nodig is om de uitademing te voorkom<strong>en</strong>, zolang de spier<strong>en</strong><br />

<strong>van</strong> de borstkas krachtig zijn aangetrokk<strong>en</strong>.<br />

Wanneer, tot slot, iemand e<strong>en</strong> subtiele <strong>en</strong> moeilijke handeling<br />

moet uitvoer<strong>en</strong> waarvoor ge<strong>en</strong> <strong>en</strong>kele kracht is vereist, zal hij over <strong>het</strong><br />

algeme<strong>en</strong> toch zijn mond sluit<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>en</strong>ige tijd zijn adem inhoud<strong>en</strong>,<br />

maar hij zal dat do<strong>en</strong> om ervoor te zorg<strong>en</strong> dat de beweging <strong>van</strong> zijn<br />

borstkas de beweging <strong>van</strong> zijn arm<strong>en</strong> niet hindert. Zo kan m<strong>en</strong> zi<strong>en</strong><br />

dat iemand die <strong>bij</strong>voorbeeld e<strong>en</strong> draad door <strong>het</strong> oog <strong>van</strong> e<strong>en</strong> naald<br />

probeert te stek<strong>en</strong>, zijn lipp<strong>en</strong> op elkaar drukt <strong>en</strong> zijn adem vasthoudt,<br />

of zo snel mogelijk gaat ademhal<strong>en</strong>. Hetzelfde vond plaats, zoals eerder<br />

werd vermeld, <strong>bij</strong> e<strong>en</strong> jonge <strong>en</strong> zieke chimpansee, to<strong>en</strong> hij zich vermaakte<br />

door met zijn knokkels vlieg<strong>en</strong> te dod<strong>en</strong> die in de buurt <strong>van</strong><br />

<strong>het</strong> v<strong>en</strong>ster rondzoemd<strong>en</strong>. Uit <strong>het</strong> uitvoer<strong>en</strong> <strong>van</strong> e<strong>en</strong> moeilijke, zij <strong>het</strong><br />

nutteloze handeling, blijkt e<strong>en</strong> zekere mate <strong>van</strong> vroegere vastbeslot<strong>en</strong>heid.<br />

Het lijkt niet onwaarschijnlijk dat alle bov<strong>en</strong>g<strong>en</strong>oemde oorzak<strong>en</strong><br />

15. Mimik und Physiognomik, p. 79.<br />

besluitvaardigheid hfst.ix

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!