het uitdrukken van emoties bij mens en dier - Darwin Downloads ...
het uitdrukken van emoties bij mens en dier - Darwin Downloads ...
het uitdrukken van emoties bij mens en dier - Darwin Downloads ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
[112]<br />
[113]<br />
manier<strong>en</strong> waarop <strong>dier</strong><strong>en</strong> hfst.iv<br />
zijn, <strong>en</strong> <strong>bij</strong> puppy’s die speels aan <strong>het</strong> vecht<strong>en</strong> zijn. Deze beweging<br />
verschilt <strong>van</strong> <strong>het</strong> lat<strong>en</strong> hang<strong>en</strong> tot <strong>en</strong>igszins achteruittrekk<strong>en</strong> <strong>van</strong> de<br />
or<strong>en</strong> zoals e<strong>en</strong> hond doet die tevred<strong>en</strong> is als hij wordt aangehaald door<br />
zijn baas. Het terugtrekk<strong>en</strong> <strong>van</strong> de or<strong>en</strong> is ook te zi<strong>en</strong> <strong>bij</strong> jonge katjes<br />
die tijd<strong>en</strong>s hun spel met elkaar vecht<strong>en</strong>, <strong>en</strong> <strong>bij</strong> volwass<strong>en</strong> katt<strong>en</strong> die<br />
echt woest zijn, zoals eerder in figuur 9 is afgebeeld. Hoewel de or<strong>en</strong><br />
dus in hoge mate beschermd zijn, rak<strong>en</strong> ze <strong>bij</strong> oude katers tijd<strong>en</strong>s onderlinge<br />
gevecht<strong>en</strong> toch vaak gehav<strong>en</strong>d. Dezelfde beweging is in <strong>dier</strong><strong>en</strong>tuin<strong>en</strong><br />
duidelijk te zi<strong>en</strong> <strong>bij</strong> tijgers, luipaard<strong>en</strong>, <strong>en</strong>zovoort die gromm<strong>en</strong>d<br />
<strong>bij</strong> hun voedsel ligg<strong>en</strong>. De lynx heeft opmerkelijk lange or<strong>en</strong>, <strong>en</strong><br />
<strong>bij</strong> <strong>het</strong> b<strong>en</strong>ader<strong>en</strong> <strong>van</strong> zijn kooi is <strong>het</strong> terugtrekk<strong>en</strong> er<strong>van</strong> zeer goed<br />
zichtbaar, wat zijn woeste aard uitstek<strong>en</strong>d tot uitdrukking br<strong>en</strong>gt.<br />
Zelfs e<strong>en</strong> <strong>van</strong> de oorrobb<strong>en</strong>, de Otaria pusilla, die zeer kleine or<strong>en</strong><br />
heeft, trekt deze achteruit als hij e<strong>en</strong> wilde uitval doet naar de b<strong>en</strong><strong>en</strong><br />
<strong>van</strong> zijn oppasser.<br />
Als paard<strong>en</strong> met elkaar vecht<strong>en</strong>, gebruik<strong>en</strong> zij veel eerder hun snijtand<strong>en</strong><br />
om te <strong>bij</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> hun voorpot<strong>en</strong> om te slaan dan hun achterpot<strong>en</strong><br />
om achteruit te trapp<strong>en</strong>. Dit werd gezi<strong>en</strong> to<strong>en</strong> h<strong>en</strong>gst<strong>en</strong> uitbrak<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> met elkaar ging<strong>en</strong> vecht<strong>en</strong>, maar <strong>het</strong> kan ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s word<strong>en</strong> afgeleid<br />
uit <strong>het</strong> soort verwonding<strong>en</strong> dat zij elkaar toebr<strong>en</strong>g<strong>en</strong>. Iedere<strong>en</strong> herk<strong>en</strong>t<br />
<strong>het</strong> kwaadaardige uiterlijk dat e<strong>en</strong> paard krijgt als hij zijn or<strong>en</strong><br />
naar achter<strong>en</strong> trekt. Deze beweging is geheel anders dan wanneer hij<br />
luistert naar e<strong>en</strong> geluid achter zich. Als e<strong>en</strong> nors paard in e<strong>en</strong> stal achteruit<br />
gaat trapp<strong>en</strong>, trekt hij zijn or<strong>en</strong> uit gewoonte naar achter<strong>en</strong>,<br />
hoewel hij niet de bedoeling noch de mogelijkheid heeft om te <strong>bij</strong>t<strong>en</strong>.<br />
Maar als e<strong>en</strong> paard speels zijn beide achterpot<strong>en</strong> omhoog gooit, <strong>bij</strong>voorbeeld<br />
wanneer hij in <strong>het</strong> op<strong>en</strong> veld komt of ev<strong>en</strong> wordt aangeraakt<br />
met de zweep, dan trekt hij over <strong>het</strong> algeme<strong>en</strong> zijn or<strong>en</strong> niet naar<br />
b<strong>en</strong>ed<strong>en</strong> omdat hij op dat mom<strong>en</strong>t niet kwaad is. Wilde lama’s (guanaco’s)<br />
vecht<strong>en</strong> woest met hun tand<strong>en</strong>, <strong>en</strong> ze moet<strong>en</strong> dat regelmatig<br />
do<strong>en</strong>, want ik ontdekte dat in de huid <strong>van</strong> e<strong>en</strong> aantal <strong>dier</strong><strong>en</strong> dat ik in<br />
Patagonië heb geschot<strong>en</strong>, diepe inkeping<strong>en</strong> te zi<strong>en</strong> war<strong>en</strong>. Ook kamel<strong>en</strong><br />
do<strong>en</strong> dit, <strong>en</strong> beide soort<strong>en</strong> <strong>dier</strong><strong>en</strong> trekk<strong>en</strong> hun or<strong>en</strong> strak achteruit<br />
als ze woest zijn. Ik heb gemerkt dat guanaco’s die niet <strong>van</strong> plan zijn<br />
om te <strong>bij</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> die alle<strong>en</strong> maar hun onaang<strong>en</strong>ame speeksel <strong>van</strong>af e<strong>en</strong><br />
afstand naar e<strong>en</strong> indringer spug<strong>en</strong>, hun or<strong>en</strong> intrekk<strong>en</strong>. Zelfs e<strong>en</strong> nijlpaard<br />
trekt, op dezelfde manier als e<strong>en</strong> paard, zijn kleine or<strong>en</strong> naar<br />
achter<strong>en</strong> als hij met wijd op<strong>en</strong>gesperde bek zijn soortg<strong>en</strong>oot bedreigt.<br />
Welnu, wat e<strong>en</strong> contrast is er te zi<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> de voorafgaande <strong>dier</strong><strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> de runder<strong>en</strong>, schap<strong>en</strong> of geit<strong>en</strong>, die nooit hun tand<strong>en</strong> gebruik<strong>en</strong> tijd<strong>en</strong>s<br />
<strong>het</strong> vecht<strong>en</strong> <strong>en</strong> nooit hun or<strong>en</strong> naar achter<strong>en</strong> trekk<strong>en</strong> als ze kwaad