15.09.2013 Views

het uitdrukken van emoties bij mens en dier - Darwin Downloads ...

het uitdrukken van emoties bij mens en dier - Darwin Downloads ...

het uitdrukken van emoties bij mens en dier - Darwin Downloads ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

[125]<br />

<strong>bij</strong>zondere gevoelsuitdrukking<strong>en</strong>: hfst.v<br />

tuurlijk gedaan om de voetstapp<strong>en</strong> <strong>van</strong> de achtervolger te kunn<strong>en</strong> hor<strong>en</strong>.<br />

De or<strong>en</strong> word<strong>en</strong>, ook als <strong>het</strong> gevaar duidelijk <strong>van</strong> vor<strong>en</strong> komt, uit<br />

gewoonte meestal in deze stand gehoud<strong>en</strong>, <strong>en</strong> de staart blijft ingetrokk<strong>en</strong>.<br />

Ik heb herhaalde mal<strong>en</strong> <strong>bij</strong> mijn bangelijke terriër gezi<strong>en</strong> dat, als<br />

ze schrikt <strong>van</strong> e<strong>en</strong> voorwerp waar<strong>van</strong> ze de aard volledig k<strong>en</strong>t <strong>en</strong> dat ze<br />

dus niet hoeft te verk<strong>en</strong>n<strong>en</strong>, ze toch lange tijd haar or<strong>en</strong> <strong>en</strong> staart in deze<br />

stand houdt, waardoor ze de indruk wekt zich onbehaaglijk te voel<strong>en</strong>.<br />

Onbehag<strong>en</strong> zonder <strong>en</strong>ig gevoel <strong>van</strong> angst wordt op dezelfde manier<br />

uitgedrukt. Zo ging ik op e<strong>en</strong> dag naar buit<strong>en</strong>, precies op de tijd<br />

waarop deze terriër wist dat zij et<strong>en</strong> zou krijg<strong>en</strong>. Ik riep haar niet, maar<br />

ze wilde heel graag met me mee, <strong>en</strong> tegelijkertijd verlangde ze erg naar<br />

haar et<strong>en</strong>; daar stond ze, eerst naar de <strong>en</strong>e kant kijk<strong>en</strong>d <strong>en</strong> to<strong>en</strong> naar de<br />

andere kant, met ingetrokk<strong>en</strong> staart <strong>en</strong> naar achter<strong>en</strong> getrokk<strong>en</strong> or<strong>en</strong>,<br />

waardoor ze e<strong>en</strong> onmisk<strong>en</strong>bare houding <strong>van</strong> onthutst onbehag<strong>en</strong> t<strong>en</strong>toonspreidde.<br />

Vrijwel alle expressieve beweging<strong>en</strong> die tot nu toe zijn beschrev<strong>en</strong>,<br />

zijn aangebor<strong>en</strong> of instinctief, met uitzondering <strong>van</strong> de vreugdegrimas,<br />

die <strong>bij</strong> alle individu<strong>en</strong>, jong <strong>en</strong> oud, <strong>van</strong> alle rass<strong>en</strong> voorkomt. De<br />

meeste er<strong>van</strong> kom<strong>en</strong> ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s voor <strong>bij</strong> de oorspronkelijke voorouders<br />

<strong>van</strong> de hond, te wet<strong>en</strong> de wolf <strong>en</strong> de jakhals, <strong>en</strong> sommige er<strong>van</strong> <strong>bij</strong> andere<br />

soort<strong>en</strong> <strong>van</strong> dezelfde groep. Als tamme wolv<strong>en</strong> <strong>en</strong> jakhalz<strong>en</strong> door<br />

hun baas word<strong>en</strong> aangehaald, spring<strong>en</strong> ze <strong>van</strong> plezier in <strong>het</strong> rond,<br />

zwaai<strong>en</strong> met hun staart, lat<strong>en</strong> hun or<strong>en</strong> hang<strong>en</strong>, likk<strong>en</strong> de hand<strong>en</strong> <strong>van</strong><br />

hun baas, duik<strong>en</strong> ine<strong>en</strong> <strong>en</strong> gooi<strong>en</strong> zich zelfs op de grond met hun buik<br />

naar bov<strong>en</strong>. 4 Ik zag hoe e<strong>en</strong> op e<strong>en</strong> vos lijk<strong>en</strong>de Afrikaanse jakhals uit<br />

Gabon zijn or<strong>en</strong> omlaag trok als hij werd aangehaald. Wolv<strong>en</strong> <strong>en</strong> jakhalz<strong>en</strong><br />

verberg<strong>en</strong> altijd hun staart tuss<strong>en</strong> de pot<strong>en</strong> als ze bang zijn. Er is<br />

ook e<strong>en</strong> tamme jakhals beschrev<strong>en</strong> die, net als e<strong>en</strong> hond, in kring<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

achtvormige figur<strong>en</strong> om zijn eig<strong>en</strong>aar he<strong>en</strong> sprong, zijn staart tuss<strong>en</strong><br />

zijn pot<strong>en</strong>.<br />

Er is beweerd 5 dat voss<strong>en</strong>, ook al zijn ze tam, nooit e<strong>en</strong> <strong>van</strong> de bov<strong>en</strong>staande<br />

expressieve beweging<strong>en</strong> demonstrer<strong>en</strong>, maar dit is niet ge-<br />

4. Gueld<strong>en</strong>städt geeft veel <strong>bij</strong>zonderhed<strong>en</strong> in zijn uite<strong>en</strong>zetting over de jakhals in<br />

Nov. Comm. Acad. Sc. Imp. Petrop. 1775, vol. xx, p. 449. Zie ook Land and Water,<br />

october 1869, voor e<strong>en</strong> andere uitstek<strong>en</strong>de beschrijving over de gewoont<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> <strong>het</strong> spel <strong>van</strong> dit <strong>dier</strong>. Luit<strong>en</strong>ant Annesley, R.A., heeft mij ook <strong>en</strong>ige <strong>bij</strong>zonderhed<strong>en</strong><br />

over de jakhals verteld. Ik heb veel informatie over wolv<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

jakhalz<strong>en</strong> ingewonn<strong>en</strong> in de Lond<strong>en</strong>se <strong>dier</strong><strong>en</strong>tuin, waar ik ze ook persoonlijk<br />

heb geobserveerd.<br />

5. Land and Water, 6 November, 1869.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!