het uitdrukken van emoties bij mens en dier - Darwin Downloads ...
het uitdrukken van emoties bij mens en dier - Darwin Downloads ...
het uitdrukken van emoties bij mens en dier - Darwin Downloads ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
hfst.vi schrei<strong>en</strong><br />
neg<strong>en</strong> maand<strong>en</strong> oud luidkeels krijst als <strong>het</strong> e<strong>en</strong> driftbui heeft, maar dat<br />
<strong>het</strong> dan niet schreit; er vloei<strong>en</strong> echter wel tran<strong>en</strong> als haar stoel voor<br />
straf wordt omgedraaid, met de rug naar de tafel. Dit verschil kan <strong>en</strong>erzijds<br />
misschi<strong>en</strong> word<strong>en</strong> toegeschrev<strong>en</strong> aan <strong>het</strong> feit, dat meestal, behalve<br />
<strong>bij</strong> verdriet, <strong>het</strong> schrei<strong>en</strong> op e<strong>en</strong> iets latere leeftijd, zoals we dadelijk<br />
zull<strong>en</strong> zi<strong>en</strong>, wordt onderdrukt; <strong>en</strong> anderzijds ook aan de invloed die<br />
e<strong>en</strong> dergelijk onderdrukk<strong>en</strong> heeft als <strong>het</strong> in e<strong>en</strong> eerdere lev<strong>en</strong>sfase<br />
plaatsvindt dan de leeftijd waarop <strong>het</strong> in <strong>het</strong> begin werd uitgevoerd.<br />
Bij volwass<strong>en</strong><strong>en</strong>, vooral <strong>van</strong> <strong>het</strong> mannelijke geslacht, veroorzaakt<br />
lichamelijke pijn al snel ge<strong>en</strong> gehuil meer, of wordt die pijn niet meer<br />
door huil<strong>en</strong> tot uitdrukking gebracht. Dit is te verklar<strong>en</strong> uit <strong>het</strong> feit dat<br />
<strong>het</strong> door mann<strong>en</strong>, zowel <strong>van</strong> geciviliseerde als <strong>van</strong> niet-geciviliseerde<br />
rass<strong>en</strong>, als zwak <strong>en</strong> eerloos wordt beschouwd om via uitw<strong>en</strong>dige tek<strong>en</strong><strong>en</strong><br />
lichamelijke pijn te lat<strong>en</strong> blijk<strong>en</strong>. Alle<strong>en</strong> primitieve <strong>m<strong>en</strong>s</strong><strong>en</strong> huil<strong>en</strong><br />
ongeremd om zeer geringe red<strong>en</strong><strong>en</strong>, zoals blijkt uit de voorbeeld<strong>en</strong><br />
die Sir. J. Lubbock 8 heeft verzameld. E<strong>en</strong> Nieuw-Zeelands opperhoofd<br />
“huilde als e<strong>en</strong> kind omdat zeelied<strong>en</strong> zijn lievelingscape hadd<strong>en</strong><br />
bedorv<strong>en</strong> door die met meel te bestrooi<strong>en</strong>”. In Vuurland heb ik e<strong>en</strong><br />
inboorling gezi<strong>en</strong> die kort daarvoor e<strong>en</strong> broer had verlor<strong>en</strong>, <strong>en</strong> die afwissel<strong>en</strong>d<br />
hysterisch heftig huilde <strong>en</strong> hartelijk lachte om alles wat hem<br />
amuseerde. Zelfs tuss<strong>en</strong> de beschaafde Europese volk<strong>en</strong> bestaat veel<br />
verschil in de frequ<strong>en</strong>tie <strong>van</strong> schrei<strong>en</strong>. Engels<strong>en</strong> huil<strong>en</strong> zeld<strong>en</strong>, behalve<br />
<strong>bij</strong> hevig verdriet, terwijl de mann<strong>en</strong> in sommige del<strong>en</strong> <strong>van</strong> <strong>het</strong> contin<strong>en</strong>t<br />
snel <strong>en</strong> vrijelijk hun tran<strong>en</strong> lat<strong>en</strong> vloei<strong>en</strong>.<br />
Zoals algeme<strong>en</strong> bek<strong>en</strong>d is, lat<strong>en</strong> geestelijk gestoord<strong>en</strong> hun <strong>emoties</strong><br />
min of meer ongeremd blijk<strong>en</strong>, <strong>en</strong> Dr. J. Crichton Browne heeft mij<br />
meegedeeld dat voor e<strong>en</strong> e<strong>en</strong>voudige melancholia niets zo k<strong>en</strong>merk<strong>en</strong>d<br />
is als de neiging, zelfs <strong>bij</strong> mann<strong>en</strong>, om te gaan schrei<strong>en</strong> <strong>bij</strong> de geringste<br />
aanleiding of zonder <strong>en</strong>ige red<strong>en</strong>. Ook als er sprake is <strong>van</strong> echt<br />
verdriet, is hun geschrei onev<strong>en</strong>redig hevig. De tijdsduur <strong>van</strong> <strong>het</strong> geschrei<br />
<strong>van</strong> sommige patiënt<strong>en</strong> is, ev<strong>en</strong>als de hoeveelheid gepl<strong>en</strong>gde<br />
tran<strong>en</strong>, verbazingwekk<strong>en</strong>d. E<strong>en</strong> zwaarmoedig meisje huilde e<strong>en</strong> dag<br />
lang <strong>en</strong> bek<strong>en</strong>de later aan Dr. Browne, dat dit werd veroorzaakt doordat<br />
ze had gedacht aan die keer dat ze haar w<strong>en</strong>kbrauw<strong>en</strong> had afgeschor<strong>en</strong><br />
om de groei er<strong>van</strong> te bevorder<strong>en</strong>. Veel patiënt<strong>en</strong> in <strong>het</strong> gesticht<br />
zitt<strong>en</strong> langdurig vooruit <strong>en</strong> achteruit te wiebel<strong>en</strong>, “<strong>en</strong> als er<br />
teg<strong>en</strong> h<strong>en</strong> wordt gesprok<strong>en</strong>, stopp<strong>en</strong> ze hun beweging<strong>en</strong>, knijp<strong>en</strong> hun<br />
og<strong>en</strong> sam<strong>en</strong>, trekk<strong>en</strong> de mondhoek<strong>en</strong> naar b<strong>en</strong>ed<strong>en</strong> <strong>en</strong> barst<strong>en</strong> in hui-<br />
8. The Origin of Civilization, 1870, p. 355.<br />
[155]
Change language