het uitdrukken van emoties bij mens en dier - Darwin Downloads ...

[329]
blozen hfst.xii1
Het zal eenieder duidelijk zijn dat jonge mannen en vrouwen uiterst
gevoelig zijn voor elkaars mening over hun uiterlijk. En ze blozen
onvergelijkelijk meer in aanwezigheid van de andere sekse dan van
hun eigen sekse. 25 Een jongeman die niet snel bloost, zal hevig blozen
als een meisje, wier oordeel hij over elk belangrijk onderwerp naast
zich neer zou leggen, een onbeduidende spottende opmerking over
zijn uiterlijk maakt. Elk gelukkig minnend koppel, voor wie elkaars
bewondering en liefde meer waard is dan wat dan ook in de wereld,
zal nooit zonder hevig blozen met elkaar hebben geflirt. Zelfs de primitieve
Vuurlandse bevolking bloost, volgens de heer Bridges, “hoofdzakelijk
met betrekking tot vrouwen, maar zeker ook in verband met
hun eigen uiterlijk”.
Van alle lichaamsdelen wordt het gelaat het meest bekeken en in
beschouwing genomen, en dat is vanzelfsprekend, aangezien het de
belangrijkste zetel van gevoelsuitdrukking en de bron van de stem is.
Het is ook de belangrijkste zetel van schoonheid en lelijkheid en het is
wereldwijd het meest versierde lichaamsgedeelte. 26 Daarom zal het gelaat
gedurende vele generaties aan een intensere en serieuzere zelfbeschouwing
zijn onderworpen dan welk ander lichaamsdeel ook; en in
overeenstemming met het hier aangevoerde beginsel kunnen we begrijpen
waarom het uiterst vatbaar voor blozen zal zijn. Al zal blootstelling
aan onder meer temperatuurwisselingen het vermogen van de
haarvaten van het gelaat en van de aangrenzende delen om zich samen
te trekken en te verwijden hebben vergroot, toch kan dit feit op zich
niet geheel verklaren waarom deze delen veel roder worden dan de
rest van het lichaam, omdat het niet uitlegt waarom de handen zelden
blozen. Bij Europeanen tintelt het lichaam in geringe mate als het gelaat
hevig bloost, en bij de rassen die meestal vrijwel naakt zijn, verspreidt
een blos zich over een veel groter oppervlak dan bij ons. Deze
feiten zijn, in zekere mate, begrijpelijk omdat de zelfgerichtheid van
de oermens en de bestaande rassen die vrijwel naakt gaan, niet uitsluitend
tot hun gelaat is beperkt gebleven, zoals tegenwoordig het geval
is bij mensen die kleding dragen.
We hebben gezien dat in alle delen van de wereld mensen die zich
25. De heer Bain (The Emotions and the Will, 1865, p. 65) gaat in op “het schuchtere
gedrag tussen de seksen, dat ontstaat ... onder invloed van wederzijdse genegenheid
en door de ongerustheid van beiden niet bij de ander in de smaak te
vallen”.
26. Zie voor bewijzen over dit onderwerp, The Descent of Man, 2 e edit., vol. ii, pp.
78, 370.