het uitdrukken van emoties bij mens en dier - Darwin Downloads ...

[87]
manieren waarop dieren hfst.iv
iemand die zijn verbazing uitdrukt, zonder onder de indruk te geraken
van de juistheid van de opmerkingen van de heer Spencer. Het is
opvallend op welk een vroege leeftijd de modulatie van de stem expressief
wordt. Bij een van mijn kinderen heb ik, op de leeftijd van
nog geen twee jaar, duidelijk gemerkt dat zijn instemmende gehum
zeer nadrukkelijk werd door een geringe modulatie, en dat door een
vreemd gejengel zijn afwijzing met een koppige beslistheid tot uitdrukking
werd gebracht. De heer Spencer laat verder zien dat emotionele
taal in alle bovengenoemde aspecten nauw verwant is aan vocale
muziek en als gevolg daarvan aan instrumentale muziek, en hij
probeert ook de kenmerkende eigenschappen van beide vormen fysiologisch
te verklaren – namelijk, op grond van “de algemene wet dat
een gevoel een prikkel tot spieractiviteit is”. Misschien moet de mogelijkheid
worden opengelaten dat deze wet van invloed is op de
stem, maar de verklaring lijkt mij te algemeen en te vaag om veel licht
te werpen op de uiteenlopende verschillen tussen gewone gesproken
taal en emotionele taal of gezang, met uitzondering van het verschil in
sterkte.
Deze opmerking geldt niet alleen wanneer we geloven dat de verschillende
eigenschappen van de stem zijn ontstaan door het spreken
onder invloed van de opwinding van emoties en vervolgens zijn overgebracht
op vocale muziek, maar ook wanneer we geloven dat, zoals
ik beweer, de gewoonte om muzikale geluiden voort te brengen zich
bij de vroege voorouders van de mens heeft ontwikkeld als een hulpmiddel
bij de hofmakerij, en zo geassocieerd is geraakt met de sterkste
emoties waartoe zij in staat waren – namelijk vurige liefde, rivaliteit en
triomf. Dat dieren muzikale tonen uiten is bij iedereen bekend, aangezien
we dit dagelijks kunnen horen aan het gezang van de vogels. Opmerkelijker
is het feit dat er een aap leeft, een van de gibbons, die een
zuivere octaaf van muzikale klanken – een met halve tonen stijgende
en dalende toonladder – kan voortbrengen, zodat deze aap “het enige
redeloze zoogdier is waarvan gezegd mag worden dat het kan zingen”.
3 Vanwege dit feit, en vanwege de overeenkomst met andere dieren,
ben ik tot de conclusie gekomen dat de voorlopers van de mens
vermoedelijk al muzikale klanken voortbrachten voordat ze het ver-
3. The Descent of Man, 1870, vol.ii, p. 332. De geciteerde woorden zijn van Professor
Owen. Onlangs is aangetoond dat sommige viervoetige knaagdieren,
die veel lager staan dan apen, ook zuivere muzikale tonen kunnen produceren.
Zie de mededeling van Eerwaarde S. Lockwood over een zingende Hesperomys
in American Naturalist, vol. v, december 1871, p. 761.