het uitdrukken van emoties bij mens en dier - Darwin Downloads ...

[110]
manieren waarop dieren hfst.iv
ze opgewonden zijn. Dit is het geval bij allerlei soorten slangen. 31 In de
dierentuin is een ongevaarlijke soort, de Coronella sayi, die zo snel met
zijn staart trilt dat deze bijna onzichtbaar wordt. De Trigonocephalus, al
eerder ter sprake gebracht, heeft dezelfde gewoonte, terwijl de uiterste
punt van zijn staart een beetje verdikt is, of in een kraal eindigt. Bij de
Lachesis, die zo nauw verwant is aan de ratelslang dat Linnaeus hem in
hetzelfde genus plaatste, eindigt de staart in een grote lancetvormige
punt of schub. Bij sommige slangen is de huid, zoals Professor Shaler
opmerkt, “in de staartstreek minder goed losgemaakt dan op andere
delen van het lichaam”. Als we nu veronderstellen dat bij een of andere
oude Amerikaanse soort het uiteinde van de staart verdikt was en
bedekt met een enkelvoudige grote schub, dan kan deze eigenlijk niet
zijn afgestoten bij de opeenvolgende vervellingen. In dat geval zou hij
steeds aanwezig zijn gebleven en zou er boven die schub bij elke
groeiperiode, terwijl de slang groter werd, een nieuwe grotere schub
zijn gevormd, die eveneens behouden bleef. Zo werd de basis gelegd
voor de ontwikkeling van het geratel, dat uit gewoonte steeds werd
gebruikt wanneer de slang met zijn staart trilde als hij kwaad was, zoals
vele andere soorten doen. Er kan nauwelijks aan worden getwijfeld
dat het geratel zich daarna speciaal heeft ontwikkeld om te dienen als
een efficiënt geluidproducerend hulpmiddel: zelfs de wervels die in
het uiteinde van de staart zitten, zijn van vorm veranderd en verkleefd.
Maar een modificatie van verschillende structuren – zoals de ratel van
de ratelslang, de zijschubben van de Echis, de hals met de extra ribben
van de brilslang, en het hele lichaam van de pofadder – die als doel de
waarschuwing en afschrikking van vijanden had, is niet onwaarschijnlijker
dan de modificatie van de lichaamsstructuur van een vogel, met
name de prachtige secretarisvalk (Gypogeranus), met als doel het ongestraft
kunnen doden van slangen. Op grond van wat we eerder hebben
gezien, is het zeer waarschijnlijk dat deze vogel zijn veren zal opzetten
als hij een slang aanvalt, en is het zeker dat een mangoeste die zich be-
31. Professor Cope geeft een opsomming van verschillende typen slangen in zijn
Method of Creation of Organic Types, gelezen voor de American Phil. Soc. op 15
december 1871, p. 20. Hij deelt mijn mening over het gebruik van bewegingen
en geluiden die door slangen worden gemaakt. Ik heb in het kort op dit
onderwerp gewezen in mijn laatste editie van Over de oorsprong der soorten. Nadat
de passages in bovengenoemde tekst waren gedrukt, heb ik tot mijn genoegen
ontdekt dat ook de heer Henderson (The American Naturalist, mei
1872, p. 260) eenzelfde visie heeft ten aanzien van het gebruik van de ratel, namelijk
“om te voorkomen dat een aanval wordt uitgevoerd”.