het uitdrukken van emoties bij mens en dier - Darwin Downloads ...

hfst.x woede
heerste uitbarsting van woede en ingebeelde jaloezie bij een geestelijk
gestoorde vrouw. Eerst beschimpte zij haar echtgenoot, waarbij het
schuim haar op de mond kwam. Vervolgens ging ze dicht bij hem
staan met opeengeklemde lippen en een kwaadaardige, onverzettelijke
frons. Toen trok ze haar lippen terug, vooral de hoeken van de bovenlip,
en toonde haar tanden, terwijl ze tegelijkertijd probeerde hem een
gemene klap te geven. Een tweede geval is dat van een oude soldaat,
die, zodra men hem vraagt zich aan de regels van de inrichting te houden,
toegeeft aan zijn ontevredenheid, wat steeds eindigt in een woedeaanval.
Gewoonlijk begint hij Dr. Browne te vragen of hij zich niet
schaamt hem op zo’n manier te behandelen. Dan vloekt en tiert hij,
loopt op en neer, slaat met zijn armen in het rond en bedreigt ieder die
in zijn nabijheid komt. Als ten slotte zijn kwaadheid het hoogtepunt
heeft bereikt, rent hij met een vreemde zijwaartse beweging op Dr.
Browne af, zwaait met zijn gebalde vuist en dreigt hem af te maken.
Op dat moment kan men zien dat zijn bovenlip opgetrokken is, vooral
bij de mondhoeken, waardoor zijn enorme hoektanden ontbloot
zijn. Hij sist zijn vloeken door zijn op elkaar geklemde tanden en zijn
gehele uitdrukking heeft het karakter van uitzonderlijke woestheid.
Een gelijke beschrijving is toepasbaar op een andere man, behalve dat
hij meestal het schuim op de mond heeft staan en spuugt, terwijl hij op
een vreemde snelle manier in het rond danst en springt en zijn verwensingen
uitschreeuwt met een schrille falsetstem.
Dr. Browne berichtte mij ook het geval van een epileptische idioot,
die niet in staat is zich onafhankelijk te bewegen en die de hele
dag met een paar stukjes speelgoed aan het spelen is. Hij heeft echter
een stuurs humeur, dat makkelijk overgaat in kwaadaardigheid. Als iemand
aan zijn speelgoed zit, brengt hij zijn hoofd langzaam vanuit de
gewone, naar beneden gerichte positie omhoog en richt zijn ogen met
een onzekere, maar woedende blik naar de hinderlijke persoon. Als
het geplaag wordt herhaald, trekt hij zijn dikke lippen terug, laat een
rij afzichtelijke, vooruitstekende tanden zien (waarbij vooral de grote
hoektanden opvallen) en haalt dan met geopende hand snel en hard uit
naar degene die hem hindert. Dr. Browne merkt verder op dat de
snelheid van deze uithaal wonderbaarlijk is voor een wezen, dat gewoonlijk
zó traag is dat hij ongeveer vijftien seconden nodig heeft om
bij het horen van een of ander geluid zijn hoofd van de ene naar de andere
kant te draaien. Als men hem in een dergelijke kwade bui een
zakdoek, boek of ander voorwerp in de handen legt, trekt hij het naar
zijn mond en bijt erin. De heer Nicol heeft mij ook twee voorbeelden
gegeven van geestelijk gestoorde patiënten die hun lippen terugtrekken
tijdens woedeaanvallen.
[245]