15.09.2013 Views

het uitdrukken van emoties bij mens en dier - Darwin Downloads ...

het uitdrukken van emoties bij mens en dier - Darwin Downloads ...

het uitdrukken van emoties bij mens en dier - Darwin Downloads ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

hfst.v herkauwers<br />

zeer sterk word<strong>en</strong> uitgezet. Dit vergrot<strong>en</strong> <strong>van</strong> de neusgat<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>het</strong><br />

snuiv<strong>en</strong>, ev<strong>en</strong>als <strong>het</strong> bonz<strong>en</strong> <strong>van</strong> <strong>het</strong> hart, zijn beweging<strong>en</strong> die g<strong>en</strong>eratie<br />

na g<strong>en</strong>eratie stevig geassocieerd zijn geraakt met de emotie <strong>van</strong> panische<br />

angst; want om in volle vaart te kunn<strong>en</strong> wegstorm<strong>en</strong> <strong>van</strong> de<br />

oorzaak <strong>van</strong> de angst, is e<strong>en</strong> paard gew<strong>en</strong>d zich <strong>en</strong>orm in te spann<strong>en</strong>.<br />

Herkauwers<br />

Runder<strong>en</strong> <strong>en</strong> schap<strong>en</strong> zijn opmerkelijk in de zin dat ze in zeer geringe<br />

mate hun <strong>emoties</strong> of gewaarwording<strong>en</strong> lat<strong>en</strong> blijk<strong>en</strong>, behalve <strong>bij</strong> uitzonderlijke<br />

pijn. Bij e<strong>en</strong> raz<strong>en</strong>de stier is zijn woede alle<strong>en</strong> te merk<strong>en</strong><br />

aan de manier waarop hij zijn kop met opgesperde neusgat<strong>en</strong> naar b<strong>en</strong>ed<strong>en</strong><br />

houdt, <strong>en</strong> aan zijn geloei. Ook schraapt hij vaak over de grond,<br />

maar dat is heel anders dan <strong>het</strong> schur<strong>en</strong> <strong>van</strong> e<strong>en</strong> ongeduldig paard,<br />

want als de grond los is, gooit hij hele stofwolk<strong>en</strong> omhoog. Ik d<strong>en</strong>k dat<br />

stier<strong>en</strong> dat do<strong>en</strong> wanneer ze door vlieg<strong>en</strong> word<strong>en</strong> gehinderd, om ze<br />

op die manier weg te jag<strong>en</strong>. Als wilde schap<strong>en</strong>soort<strong>en</strong> <strong>en</strong> gemz<strong>en</strong><br />

schrikk<strong>en</strong>, stamp<strong>en</strong> ze op de grond <strong>en</strong> fluit<strong>en</strong> ze door hun neus, wat<br />

di<strong>en</strong>t als e<strong>en</strong> waarschuwingssignaal voor hun groepsg<strong>en</strong>ot<strong>en</strong>. De muskus-os<br />

uit <strong>het</strong> noordpoolgebied stampt <strong>bij</strong> e<strong>en</strong> onverwachte ontmoeting<br />

ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s op de grond. 9 Hoe deze stamp<strong>en</strong>de beweging is ontstaan,<br />

kan ik niet verklar<strong>en</strong>, want uit inlichting<strong>en</strong> die ik heb ingewonn<strong>en</strong><br />

blijkt niet, dat deze <strong>dier</strong><strong>en</strong> met hun voorpot<strong>en</strong> vecht<strong>en</strong>.<br />

Sommige soort<strong>en</strong> hert<strong>en</strong> zijn, als ze woest zijn, veel expressiever<br />

dan runder<strong>en</strong>, schap<strong>en</strong> of geit<strong>en</strong>, want zoals al is vermeld, trekk<strong>en</strong> ze<br />

hun or<strong>en</strong> naar achter<strong>en</strong>, knars<strong>en</strong> met hun tand<strong>en</strong>, zett<strong>en</strong> hun har<strong>en</strong><br />

overeind, krijs<strong>en</strong>, stamp<strong>en</strong> op de grond <strong>en</strong> zwaai<strong>en</strong> dreig<strong>en</strong>d met hun<br />

gewei. Op e<strong>en</strong> dag kwam <strong>het</strong> Formosa-hert (Cervus pseudaxis) in de<br />

<strong>dier</strong><strong>en</strong>tuin in e<strong>en</strong> merkwaardige houding op me af, zijn snuit hoog opgehev<strong>en</strong><br />

zodat <strong>het</strong> gewei op zijn nek werd gedrukt, terwijl de kop zeer<br />

schuin werd gehoud<strong>en</strong>. Op grond <strong>van</strong> de uitdrukking in zijn og<strong>en</strong>,<br />

was ik er zeker <strong>van</strong> dat hij woest was. Hij kwam langzaam dichter<strong>bij</strong><br />

<strong>en</strong> zodra hij in de buurt <strong>van</strong> de ijzer<strong>en</strong> tralies kwam, deed hij zijn kop<br />

niet omlaag om naar mij te stot<strong>en</strong>, maar trok hem plotseling in <strong>en</strong> sloeg<br />

hem met grote kracht teg<strong>en</strong> de spijl<strong>en</strong>. De heer Bartlett heeft me verteld<br />

dat sommige andere hert<strong>en</strong>soort<strong>en</strong> dezelfde houding aannem<strong>en</strong><br />

als ze raz<strong>en</strong>d zijn.<br />

9. Land and Water, 1869, p. 152.<br />

[131]<br />

[132]

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!