pobierz - Uniwersytet Warmińsko - Mazurski

102 Bogus³awa Dobkowskasów przewiduj¹cych zmianê lub uchylenie takich decyzji (art. 154, 155 i 163),stwierdzenie ich niewa¿noœci (art. 156 § 1) lub wznowienie postêpowaniazakoñczonego decyzj¹ ostateczn¹ (art. 145 § 1) 37 . Ponadto przewidzianaw powo³anym przepisie mo¿liwoœæ uchylenia lub zmiany w niezbêdnym zakresieka¿dej decyzji ostatecznej odnosi siê wy³¹cznie do ochrony w sytuacjachwyj¹tkowych wartoœci szczególnie cennych. Zagro¿enie tych dóbr musibyæ realne, obiektywnie udowodnione (wykazane) i winno wynikaæ przedewszystkim z treœci samej decyzji ostatecznej lub ca³okszta³tu okolicznoœci,a tylko wyj¹tkowo z jej wykonywania. Przy czym pojêcie „powa¿ne szkodyw gospodarce narodowej”, które nale¿y do pojêæ niedookreœlonych, jest kategori¹prawn¹ i podlega w pe³nym zakresie kontroli Naczelnego S¹du Administracyjnego38 . Podkreœliæ trzeba, ¿e z zasady trwa³oœci decyzji administracyjneji z samego brzemienia tego przepisu wynika wyj¹tkowoœæ art. 161 § 1 k.p.a., cooznacza koniecznoœæ stosowania go z du¿¹ ostro¿noœci¹ i dopiero po wnikliwymzbadaniu ca³okszta³tu sprawy. Organ ma zatem obowi¹zek wykazania,¿e tylko w tym trybie mo¿liwe jest usuniêcie zagro¿enia albo zapobie¿enieszkodom. W konsekwencji nale¿y uznaæ, ¿e w sytuacjach wyj¹tkowych dopuszczalnejest uchylenie ostatecznej decyzji administracyjnej, je¿eli stanuzagro¿enia, który ona powoduje, nie da siê w inny sposób usun¹æ albo zapobiecpowa¿nym szkodom. Art. 161 § 1 k.p.a. nie mo¿e zatem podlegaæ wyk³adnirozszerzaj¹cej, lecz tylko œcis³ej 39 . Reasumuj¹c trzeba podkreœliæ, i¿art. 161 § 1 k.p.a. stanowi odstêpstwo od podstawowej zasady stabilnoœcidecyzji ostatecznych, wobec czego organ podejmuj¹cy decyzjê o zmianie lubuchyleniu innej decyzji ostatecznej z powo³aniem siê na ten przepis maobowi¹zek wykazaæ, ¿e istotnie zachodzi³a w sprawie sytuacja (stan zagro¿enia)w nim okreœlona 40 .Organ administracji mo¿e te¿ uchyliæ lub zmieniæ decyzjê, na mocy którejstrona naby³a prawo, tak¿e w innych przypadkach i na innych zasadachni¿ okreœlone w kodeksie postêpowania administracyjnego, o ile przewiduj¹to przepisy szczególne. Przy czym art. 163 nie stanowi samodzielnej podstawydo zmiany lub uchylenia decyzji. Wzruszenie decyzji w trybie powo³anegoprzepisu wymaga, po pierwsze – stwierdzenia, ¿e decyzja tworzy dla stronprawa nabyte, po drugie – ustalenia, ¿e obowi¹zuj¹ przepisy odrêbne dopuszczaj¹cewprost wzruszenie decyzji, po trzecie – rozstrzygniêcia, czy w istniej¹cymstanie prawnym i faktycznym mo¿na zastosowaæ szczególny trybwzruszenia decyzji, poniewa¿ s¹ podstawy do zastosowania postanowieñprzepisów odrêbnych 41 .37 Wyrok SN z 10 stycznia 1997 r., III RN 52/96.38 Wyrok NSA z 26 marca 1987 r., II SA 1553/86.39 Por. wyrok WSA w Warszawie z 31 sierpnia 2006 r., II SA/Wa 388/06.40 Wyrok NSA z 10 maja 1984 r., II SA 1989/83.41 Por. wyrok WSA w Warszawie z 23 lipca 2007 r., IV SA/Wa 405/07.