pobierz - Uniwersytet Warmińsko - Mazurski

Walka z terroryzmem z perspektywy prakseologii153stopniu trudnoœci, dla okreœlenia których w jêzyku potocznym nie u¿ywa siês³owa „walka”.Pozostawiaj¹c do odrêbnego opracowania nader interesuj¹c¹ analizêwspomnianych powy¿ej dzia³añ, warto podkreœliæ, i¿ w prakseologii klasycznejwyra¿enie „walka” zarezerwowane jest dla grupy takich dzia³añ, w którychdzia³aj¹cy znajduje siê niejednokrotnie w sytuacji przymusowej z powoduczyjegoœ przeciwdzia³ania. „Jan walczy z Piotrem – pisze TadeuszKotarbiñski – ilekroæ d¹¿¹ oni do celów niezgodnych, wiedz¹ o tym i dlategow dzia³aniach swych licz¹ siê z dzia³aniami przeciwnika” 3 . W innym zaœmiejscu ten sam autor podaje okreœlenie nieco szersze: „Walka dla nas – towszelkie dzia³anie przynajmniej dwupodmiotowe (przy za³o¿eniu, ¿e i zespó³mo¿e byæ podmiotem), gdzie jeden przynajmniej z podmiotów przeszkadzadrugiemu”. I dopiero w nastêpnym zdaniu podaje jako konkretny przypadekprzytoczon¹ na pocz¹tku definicjê: „W poszczególnym, najzwyklejszym, bodaji najciekawszym przypadku oba podmioty nie tylko d¹¿¹ obiektywnie docelów niezgodnych, lecz nadto wiedz¹ o tym i licz¹ siê w budowaniu swoichplanów te¿ z dzia³aniami strony przeciwnej. Dlatego ten przypadek, przypadekwzajemnego obiektywnego i œwiadomego zarazem przeszkadzania, uwa-¿amy za najciekawszy, i¿ wtedy obie strony zmuszaj¹ siê wzajemnie w sposóbosobliwie intensywny do pokonywania trudnoœci, a wiêc poœrednio – dousprawniania techniki dzia³a” 4 . Ró¿nego rodzaju walka wystêpuje w konkurencjihandlowej i przemys³owej, w grze w szachy, w sporach politycznychi prawniczych, czêœciowo w wychowaniu itd. Walki wystêpuj¹ce w wymienionychtu dzia³aniach Kotarbiñski nazywa „piêtrem poœrednim” stopnia ogólnoœci.„Parter” to walka militarna (zbrojna), zaœ „piêtro najwy¿sze” to ogólnateoria czynu (prakseologia), w sk³ad której wchodzi teoria walki, która dotyczyrównie¿ walki z terroryzmem.Warto podkreœliæ interesuj¹c¹ ró¿nicê, jaka zachodzi miêdzy walk¹ na„piêtrze poœrednim” a walk¹ na „parterze”, czyli walk¹ zbrojn¹. W przewa¿aj¹cejwiêkszoœci przypadków w walce niezbrojnej g³ównym „tworzywem”dzia³aj¹cego nie jest jego przeciwnik lub nie tylko jego przeciwnik. Jeœli zaœnawet jest, to dzia³aj¹cemu chodzi b¹dŸ o okreœlone „przetworzenie” tego,kogo bez cudzys³owu nazywa swoim przeciwnikiem, b¹dŸ o regulowane przepisamiunieruchomienie go lub wykazanie w³asnej przewagi. Natomiastw walce zbrojnej g³ównym „tworzywem” dzia³aj¹cego jest jego przeciwnikwraz z narzêdziami, którymi siê pos³uguje. Jednym zaœ z celów poœrednichjest zniszczenie zarówno przeciwnika, jak i jego narzêdzi. Œciœlej: „przetworzenie”przeciwnika z rzeczy o¿ywionej w rzecz nieo¿ywion¹ b¹dŸ przy pozostawieniugo przy ¿yciu – d³ugotrwa³e pozbawienie go zdolnoœci do walki3 T. Kotarbiñski, Z zagadnieñ ogólnej teorii walki, [w:] Wybór pism, t. I, Warszawa 1957,s. 549 .4 T. Kotarbiñski, Traktat o dobrej robocie, wyd. 3, Wroc³aw 1965, s. 239.