pobierz - Uniwersytet Warmińsko - Mazurski

160 Brunon Ho³ystnych, ujmowane by³o wielokrotnie z ró¿nych punktów widzenia. Nie by³o onojednak ujmowane tak obszernie z punktu widzenia ogólnej teorii walki. Kwestiata jest wysoce skomplikowana, a zarazem bardzo wa¿na spo³ecznie m.in.dlatego, ¿e wiêkszoœæ z³o¿onych dzia³añ ludzkich, które dotycz¹ bezpoœredniolub poœrednio innych osób – a tak siê przewa¿nie dzieje w gêstym otoczeniuspo³ecznym – zawiera w sobie w ró¿nej proporcji elementy walki niezbrojnej.Wtedy, gdy elementy te przewa¿aj¹, mówimy o walce. Nie znaczy to jednak,¿e brak jej w takich dzia³aniach, których walk¹ na ogó³ nie nazywamy.Przez gêste otoczenie spo³eczne Rudniañski rozumie ludzi powi¹zanychze sob¹ ró¿norodnymi technologicznymi œrodkami informacji oraz w wysokimstopniu od siebie uzale¿nionych z powodu wzajemnego powi¹zania interesów17 . Œciœlej mówi¹c, chodzi o niemo¿noœæ zaspokojenia bez udzia³u ludzispoza w³asnego krêgu rodzinnego nawet potrzeb podstawowych, a w ka¿dymrazie ich wiêkszoœci. Stopieñ wzajemnego uzale¿nienia odgrywa tu rolê istotn¹,albowiem jeszcze obecnie w warstwie ludnoœci agrarnej wiêkszoœci krajów– a nie tak dawno w znacznie wy¿szej mierze – jednostka by³a i jest podwieloma wzglêdami doœæ niezale¿na od jednostek i zespo³ów otoczenia,zw³aszcza jednostek i zespo³ów otoczenia dalszego. Mog³a bowiem i mo¿e,niezale¿nie od ich udzia³u, zaspokajaæ swoje potrzeby natury podstawowej,g³ównie w zakresie wy¿ywienia i ochrony przed szkodliwymi dla niej wp³ywamiatmosferycznymi. Inaczej mówi¹c, mog³a i mo¿e ¿yæ z wiêkszym lubmniejszym trudem. W miastach natomiast nie jest to mo¿liwe – bez wspó³dzia³aniapoœredniego licznych zespo³ów otoczenia jednostka skazana jest naœmieræ, nie mówi¹c ju¿ o braku mo¿liwoœci zaspokajania potrzeb nie tylkoœciœle podstawowych, przy czym wraz z przejœciem od wymiany towarowej dogospodarki pieniê¿nej stopieñ wzajemnej zale¿noœci wzrós³ wielokrotnie,a dotyczy to nie tylko jednostek, lecz równie¿ ca³ych zespo³ów. Kwestie temaj¹ znaczenie podstawowe przy rozpatrywaniu ogólnych zagadnieñ walkniezbrojnych i zbrojnych prowadzonych w gêstym otoczeniu spo³ecznym.W tego rodzaju otoczeniu walki niezbrojne prowadzone s¹ znacznie czêœciejni¿ w otoczeniu, gdzie stopieñ wzajemnej zale¿noœci nie jest wysoki. Dziejesiê tak dlatego, ¿e jeœli jednostka znajduj¹ca siê w uk³adzie du¿ej wzajemnejzale¿noœci pragnie zaspokoiæ swoje ró¿norodne potrzeby, nie tylko podstawowe,musi w ró¿norodny sposób oddzia³ywaæ na innych ludzi. To znaczy takoddzia³ywaæ, aby inni ludzie (lub grupy ludzi) postêpowali zgodnie z jej¿yczeniami. Jeœli zaœ z ró¿nych powodów nie chc¹ oni tego czyniæ, staraj¹csiê z kolei oddzia³ywaæ na tego lub tych, kto oddzia³uje na nich – rozpoczynasiê przeciwdzia³anie. Wtedy zaœ mamy do czynienia z walk¹ b¹dŸ z dzia³aniemo mniej lub bardziej licznych cechach walki.17 J. Rudniañski, op. cit., s. 27.