pobierz - Uniwersytet Warmińsko - Mazurski

410 Ryszard Sztychmilerlegalizacji eutanazji stanowi¹ niespe³na dwie pi¹te respondentów (38%). Coósmy badany (12%) nie ma wyrobionego zdania w tej sprawie 37 .Coraz czêœciej rozwa¿any jest w Polsce problem ewentualnej legalizacjieutanazji. Jednak nie zawsze proœba wyra¿ona przez chorego jest jego autonomiczn¹decyzj¹. Mo¿e na ni¹ wp³yn¹æ szereg czynników, np.:– chory nie chce byæ ciê¿arem dla najbli¿szych ani dla spo³eczeñstwa;– legalizacja eutanazji narzuca koniecznoœæ rozwa¿ania tej decyzji przezchorego (przez swoj¹ dostêpnoœæ eutanazja sta³a siê „normaln¹” alternatyw¹dla ciê¿ko chorego pacjenta);– w krajach, gdzie eutanazja jest legalna, chorzy na pewne choroby s¹niejako „automatycznie” zakwalifikowani do eutanazji (np. chorzy na AIDS).Podejmowana przez osoby zainteresowane presja na lekarzy powodujekorupcjogennoœæ przepisów legalizuj¹cych eutanazjê. Rodzina chorego oczekuj¹cana spadek b¹dŸ osoby czerpi¹ce korzyœci finansowe ze œmierci (np.w³aœciciele zak³adów pogrzebowych) proponuj¹ lekarzowi przeprowadzenieeutanazji bez zgody chorego. Z drugiej strony zdarza siê, i¿ chory proponujelekarzowi ³apówkê, by nie zostaæ poddanym eutanazji w czasie pobytuw szpitalu. Istnieje te¿ niebezpieczeñstwo, ¿e publiczna s³u¿ba zdrowia bêdzietraktowaæ eutanazjê jako sposób na ograniczenie wydatków.Obowi¹zuj¹cy tak¿e w Polsce Miêdzynarodowy Pakt Praw Obywatelskichi Politycznych z 1966 r. obejmuje rozbudowany katalog wolnoœci indywidualnychoraz praw i wolnoœci publicznych. Przepis art. 6 ust. 1 brzmi:„Ka¿da istota ludzka ma przyrodzone prawo do ¿ycia. Prawo to powinno byæchronione przez ustawê. Nikt nie mo¿e byæ samowolnie pozbawiony ¿ycia” 38 .Artyku³ ten wskazuje na powszechnoœæ prawa do ¿ycia (ka¿da istota ludzka)i podkreœla jego naturalny charakter (przyrodzone prawo do ¿ycia). Drugiezdanie zawiera dyrektywê: pañstwo-strona traktatu powinna obj¹æ prawo do¿ycia ochron¹ ustawow¹. Trzecie zdanie zawiera zakaz samowolnego pozbawienia¿ycia cz³owieka. Ochrona ta obejmuje wszystkich, a zakaz sformu³owanyjest ogólnie, dotyczy wiêc zarówno innych osób, jak i organów pañstwa39 . Polska ratyfikowa³a powy¿szy pakt bez zastrze¿eñ, a nastêpniezosta³ on og³oszony w Dzienniku Ustaw 40 .Europejski Trybuna³ Praw Cz³owieka podkreœli³, i¿ art. 2 EuropejskiejKarty Praw Cz³owieka jest jednym z jej fundamentalnych postanowieñ 41 .Jego zasada druga dotyczy ci¹¿¹cego na pañstwie obowi¹zku podjêcia dzia-37 Zob. [online] , dostêp: 16.04.2009.38 Art. 6 ust. 1 Miêdzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych.39 R. Grabowski, op. cit., s. 114–115.40 Dz.U. z 1977 r. nr 38, poz. 169.41 Zob. Sprawa McCann i Others, [w:] Prawa rodziny – prawa w rodzinie w œwietle standardówmiêdzynarodowych. Orzecznictwo strasburskie, wybór i oprac. T. Jasudowicz, Toruñ1999, s. 13.