pobierz - Uniwersytet Warmińsko - Mazurski

154 Brunon Ho³ystoraz uczynienie narzêdzi przeciwnika niezdatnymi do u¿ytku równie¿ przezokres d³ugotrwa³y. Mówi¹c innymi s³owami i na wy¿szym stopniu ogólnoœci:poœrednim celem dzia³aj¹cego jest w tym przypadku zniszczenie.Kolejna ró¿nica miêdzy „parterem” a „piêtrem poœrednim” dotyczy g³ówniecelów podmiotów prowadz¹cych walkê. W walce zbrojnej g³ównym celemjest niemal zawsze – chocia¿ nie tylko – dobro w³asne walcz¹cych stron; przyczym – równie¿ niemal zawsze – dobro w³asne jednej strony sprzeczne jestz dobrem w³asnym strony przeciwnej. Natomiast w walkach prowadzonychna „piêtrze poœrednim”, czyli w wielu walkach niezbrojnych, jednej ze stronchodziæ mo¿e o dobro wspólne obu stron, jak np. w niektórych walkachpolitycznych prowadzonych wewn¹trz danego kraju, a obecnie coraz czêœciejrównie¿ w walkach politycznych zewnêtrznych. Podobnie zreszt¹ rzecz siêma coraz czêœciej tak¿e w wielu innych rodzajach walk z powodu corazœciœlejszych wzajemnych powi¹zañ i wspó³zale¿noœci w obrêbie ca³ego œwiata 5 .Po dokonaniu analizy poszczególnych przyk³adów walk mo¿na stwierdziæ,i¿ wtedy, gdy chodzi tylko o dobro w³asne jednej z walcz¹cych stron,uwzglêdnianie podstawowych zasad Dekalogu w stosowanych metodach walkimo¿e byæ niekonieczne dla osi¹gniêcia w optymalny sposób zamierzonegorezultatu. Mo¿e nawet stanowiæ przeszkodê dla osi¹gniêcia w krótkim czasierezultatu wzglêdnie krótkotrwa³ego. Wtedy natomiast, gdy b¹dŸ bezpoœrednimcelem g³ównym, b¹dŸ jednym z równorzêdnych celów bezpoœrednichka¿dej z walcz¹cych stron jest dobro wspólne, uwzglêdnianie podstawowychzasad Dekalogu w stosowanych metodach walki stanowi prawdopodobniewarunek konieczny do osi¹gniêcia w optymalny sposób zamierzonego rezultatu:staje siê zatem zagadnieniem œciœle prakseologicznym.Nale¿y wyraŸnie zaznaczyæ dwie ró¿nice miêdzy walk¹ na „parterze”a walkami na „piêtrze poœrednim”, aby wykazaæ, jak bardzo ró¿ne pod wzglêdemcelu i obróbki tworzywa dzia³ania obejmuje prakseologiczna definicjawalki. W historii filozofii pojêcie walki nie wystêpuje wyraŸnie. W zwi¹zkuz tym brak równie¿ klarownych definicji tego pojêcia. W indeksach bardzowielu podrêczników historii filozofii nie wystêpuje w ogóle termin „walka”,jeœli zaœ jest – ogranicza siê na ogó³ do Heraklita z Efezu, Hobbesa i Darwina,a i w tym ostatnim przypadku wystêpuje jedynie w kontekœcie ‚„walkao byt”. J. Rudniañski podkreœla, i¿ trudno zrozumieæ, dlaczego to wysoceskomplikowane i maj¹ce bardzo powa¿ne implikacje dzia³anie, z którymmamy do czynienia na co dzieñ, dzia³anie przenikaj¹ce ca³¹ tkankê ¿yciaspo³ecznego i ¿ycia wewnêtrznego cz³owieka, a zarazem gro¿¹ce obecniezniszczeniem ca³ego gatunku ludzkiego zajmowa³o dotychczas w filozofii takniewiele miejsca i tak niewielu filozofów poœwiêca³o mu uwagê 6 .5 J. Konieczny, Cybernetyka walki, Warszawa 1970, s. 27–57.6 J. Rudniañski, op. cit., s.17.