pobierz - Uniwersytet Warmińsko - Mazurski

330 Marta Romañczuk-Gr¹ckaWnioskiZe wglêdu na multikauzalnoœæ zjawiska stalkingu oraz jego wewnêtrzn¹dynamikê w okolicznoœciach konkretnego czynu nale¿y uznaæ kryminalizacjêtego zjawiska za s³uszn¹ reakcjê ustawodawcy na wyraŸn¹ potrzebê naszychczasów. Mimo istnienia w polskim kodeksie karnym licznych typów przestêpstw,które odpowiadaj¹ poszczególnym zachowaniom stalkera, ochrona tamia³a do tej pory charakter selektywny. Ofiara realizuj¹ca swoje uprawnieniana podstawie prawa wykroczeñ, prawa karnego i cywilnego jednoczeœnieskazana by³a na wieloletnie zmagania siê z Temid¹, zanim poczu³a odpowiedniezabezpieczenie swoich roszczeñ. Poza tym wiele zachowañ kwalifikowanychjako stalking by³o prawnie indyferentnych, a niekiedy nawet odbieranychjako przejaw uwielbienia. To czêstotliwoœæ tych zachowañ i ich zakresczasowy, a wiêc uporczywoœæ, jest kluczem do zrozumienia specyficznegorodzaju pokrzywdzenia ofiary – strachu i ograbienia z prywatnoœci. Nieostroœætego znamienia nie jest jego istotn¹ wad¹ przy za³o¿eniu, ¿e organyœcigania i s¹dy bêd¹ ocenia³y jego realizacjê w konkretnym przypadkuw sposób racjonalny.Wydaje siê, ¿e oddzia³ywanie indywidualnoprewencyjne projektowanejregulacji wzglêdem sprawcy mo¿e okazaæ siê czczym postulatem z powoduemocjonalnego pod³o¿a motywacyjnego. Nale¿y siê tutaj skupiæ na pokrzywdzeniuofiary, zapewnieniu jej realnej i w miarê szybkiej reakcji organówœcigania. S³usznie wiêc ustawodawca zaproponowa³ rozrzerzenie zakresustosowania œrodka karnego polegaj¹cego na zakazie zbli¿ania siêskazanego do osoby pokrzywdzonej równie¿ w reakcji na tego typu zachowania.Zakaz ten, po³¹czony z mo¿liwoœci¹ na³o¿enia na skazanego obowi¹zkuzg³aszania siê na policjê w okreœlonych odstêpach czasu, wydaje siê byænajbardziej adekwatnym do tego czynu œrodkiem reakcji prawnokarnej.Przy za³o¿eniu zaœ poddania sprawcy próbie mo¿na by³oby równie¿ rozwa¿yæwprowadzenie obligatoryjnego dozoru b¹dŸ dozoru wy³¹cznie profesjonalnego.Zwiêkszy³oby to wprawdzie koszty takiej regulacji, jednak z punktu widzeniabezpieczeñstwa ofiary mog³oby siê okazaæ skutecznym zabezpieczeniemprzed nieprzewidywalnym zachowaniem sprawcy przebywaj¹cego nawolnoœci.W zakresie przeciwdzia³ania negatywnym konsekwencjom omawianegozjawiska ogromne znaczenie ma dzia³alnoœæ organizacji pozarz¹dowychudzielaj¹cych pomocy psychologicznej i prawnej ofiarom stalkingu. W Polscewystêpuje deficyt takich przedsiêwziêæ. Wszystkie szkodliwe zjawiska spo-³eczne mo¿na w jakimœ stopniu zniwelowaæ na pozaprawnej p³aszczyŸnie.W przypadku stalkingu profesjonalna pomoc udzielona we wczesnym jegostadium zdolna jest zahamowaæ lub nie dopuœciæ do zachowañ bardziej uci¹¿-liwych b¹dŸ bardziej niebezpiecznych dla pokrzywdzonego. W pewnym sensie