pobierz - Uniwersytet Warmińsko - Mazurski

98 Bogus³awa Dobkowskaskutek nieodwracalny, gdy ani przepisy prawa materialnego, ani te¿ przepisyprocesowe stanowi¹ce podstawê dzia³ania organu administracji publicznejnie czyni¹ danego organu w³aœciwym do cofniêcia tego w³aœnie skutku przezwydanie decyzji. W konsekwencji w piœmiennictwie przyjmuje siê, ¿e „nieodwracalnoœæ”skutku prawnego trzeba ujmowaæ, maj¹c na uwadze zakres w³aœciwoœciorganów administracji publicznej oraz ich umocowanie do stosowaniaw³adczych i jednostronnych w³adczych i jednostronnych prawnych formdzia³ania. W zwi¹zku z tym, je¿eli cofniêcie skutków prawnych decyzji wymagadzia³añ, do których organ nie jest umocowany, to skutek prawny decyzjima charakter nieodwracalny 21 .Z kolei J. Borkowski wskazuje, ¿e przepis art. 156 § 2 k.p.a. wprowadzapojêcie skutku nieodwracalnego o charakterze prawnym – dotycz¹cym niefaktów, lecz stosunków prawnych powstaj¹cych w wyniku samego tylko wydaniadecyzji lub te¿ jej wykonania 22 . Jego zdaniem nieodwracalnoœæ skutkówprawnych mo¿e byæ rozumiana jako nieodwracalnoœæ bezwzglêdna albojako nieodwracalnoœæ wzglêdna, przy czym nieodwracalnoœæ bezwzglêdna jestrozpatrywana w ramach ca³ego systemu prawa, wzglêdna zaœ odnoszona doorganu administracji publicznej i prawnych podstaw jego dzia³ania. Przywo-³ywany autor proponuje, by nieodwracalnoœæ skutków prawnych decyzji rozpatrywaæwy³¹cznie w zakresie obowi¹zywania przepisów kodeksu postêpowaniaadministracyjnego oraz innych przepisów rangi ustawowej, któremog³yby stanowiæ dla organu administracyjnego podstawê prawn¹ dzia³añmaj¹cych na celu odwrócenie skutków prawnych spowodowanych wadliw¹decyzj¹. Je¿eli przepisów takich nie bêdzie i dzia³ania s³u¿¹ce obalaniu skutkówdecyzji bêd¹ dla organu niedostêpne, to choæby s³u¿y³y innym podmiotomi tak skutki decyzji pozostan¹ nieodwracalne 23 .Z kolei w orzecznictwie wskazuje siê, ¿e nieodwracalnoœæ skutków prawnych(art. 156 § 2 k.p.a.) oznacza w szczególnoœci tak¹ sytuacjê, w którejpoprzedni stan prawny nie mo¿e zostaæ przywrócony, gdy przesta³ istnieæprzedmiot, którego prawo dotyczy³o, lub te¿ przedmiot, któremu prawo przys³ugiwa³o,utraci³ zdolnoœæ do zachowania tego prawa albo wygas³a instytucjastanowi¹ca Ÿród³o prawa 24 . Podobnie przyjêto w wyroku z dnia 9 czerwca1998 r., stwierdzaj¹c, i¿ nieodwracalnoœæ skutków prawnych oznacza sytuacjê,w której poprzedni stan prawny nie mo¿e zostaæ przywrócony, gdy¿przesta³ istnieæ przedmiot, którego prawo dotyczy³o 25 .Ponadto w orzecznictwie zwraca siê uwagê, i¿ przy ocenie nieodwracalnoœciskutków prawnych nale¿y w³aœciwie wyselekcjonowaæ skutki prawne,21 B. Adamiak, Glosa do uchwa³y SN, Izby Administracyjnej, Pracy i Ubezpieczeñ Spo³ecznychz dnia 28 maja 1992 r. (III AZP 4/92), OSP 1993, nr 5, s. 238.22 J. Borkowski, Niewa¿noœæ decyzji administracyjnej, £ódŸ – Zielona Góra 1997, s. 69.23 J. Borkowski, [w:] B. Adamiak, J. Borkowski, op. cit., s. 701.24 Wyrok NSA z 23 listopada 1987 r., I SA 1406/86, ONSA 1987, nr 2, poz. 81.25 Wyrok NSA z 9 czerwca 1998 r., II SA 38/98, Lex nr 41296.