pobierz - Uniwersytet Warmińsko - Mazurski

334 Agnieszka Rotkiewiczw wyniku zaskar¿enia. W stosunku do decyzji organu podatkowego wydanejw pierwszej instancji prawo zaskar¿enia jest realizowane poprzez przyznaniestronie w art. 220 § 1 O.p. prawa do wniesienia odwo³ania. Przy czym prawoto obejmuje zarówno wniesienie odwo³ania od decyzji wydanych w postêpowaniuzwyk³ym (g³ównym), jak i w nadzwyczajnych trybach postêpowaniapodatkowego. Odwo³anie przys³uguje zatem od decyzji wydanych w pierwszejinstancji, które uchylaj¹ albo zmieniaj¹ decyzje ostateczne albo stwierdzaj¹ich niewa¿noœæ, jak równie¿ od decyzji wydanych w ramach przepisówo wznowieniu postêpowania 5 .Tak szerokie zastosowanie zasady dwuinstancyjnoœci niew¹tpliwie ma nacelu zagwarantowanie stronie niezadowolonej z rozstrzygniêcia organupierwszej instancji jak najpe³niejszego prawa do obrony 6 . Dlatego te¿ w nauceprawa procesowego uprawnienie strony do skutecznego kwestionowaniadecyzji, w tym okolicznoœci, w jakich zosta³a wydana, uznawane jest za„kamieñ wêgielny” instytucji procesowych gwarantuj¹cych udzia³ stronyw danym postêpowaniu 7 . Nale¿y przy tym zauwa¿yæ, i¿ prawna mo¿liwoœæzastosowania zwyk³ych œrodków zaskar¿enia jest czynnoœci¹ dyspozytywn¹strony, poniewa¿ jedynie od jej woli, zg³oszonej w odpowiednim terminie,uzale¿nione jest wszczêcie postêpowania odwo³awczego. Zatem konsekwencj¹przyjêcia zasady dwuinstancyjnoœci jest uaktywnienie siê strony w postêpowaniupoprzez zapocz¹tkowanie czynnoœci organów podatkowych. Wskazujeto na silny zwi¹zek zasady dwuinstancyjnoœci z wyra¿on¹ w art. 123 § 1 O.p.zasad¹ czynnego udzia³u strony w postêpowaniu. Organ podatkowy nie mo¿ebowiem wszcz¹æ postêpowania odwo³awczego z urzêdu, bez wniosku stronyw tym zakresie. Mo¿e ono byæ uruchomione tylko w wyniku podjêcia przezuprawniony podmiot czynnoœci procesowej, jak¹ jest wniesienie odwo³ania 8 .Równie¿ od woli strony zale¿y, czy odwo³a siê od korzystnej dla siebiedecyzji. Przepisy Ordynacji podatkowej nie ograniczaj¹ prawa odwo³ania oddecyzji ze wzglêdu na to, czy decyzja uwzglêdnia ¿¹danie strony, czy te¿ jestdla niej negatywna. Tak¿e w orzecznictwie s¹dowym panuje pogl¹d, zgodnie5 Zob. B. Adamiak, [w:] B. Adamiak, J. Borkowski, R. Mastalski, J. Zubrzycki, Ordynacjapodatkowa, Wroc³aw 2007, s. 873. W orzecznictwie utrwali³ siê pogl¹d o prawnej mo¿liwoœciwniesienia odwo³ania od decyzji wydanych w pierwszej instancji w trybach nadzwyczajnych.Por. postanowienia NSA z dnia: 5 czerwca 1981 r., II SA 147/81, ONSA 1981, nr 1, poz. 51, oraz17 marca 1982 r., II SA 1188/81, „Gazeta Prawnicza” 1982, nr 14, s. 5.6 Nie mo¿na bowiem pogodziæ z podstawowymi zasadami praworz¹dnoœci sytuacji, w którejorgan pañstwowy nak³ada na obywateli obowi¹zki podatkowe z za³o¿eniem, i¿ decyzje te niemog¹ byæ przez nich zaskar¿one do organu odwo³awczego. Por. wyrok NSA z 11 lutego 1999 r.,SA/Bk 1629/97, niepubl.7 Zob. E. Bojanowski, Prawo strony do udzia³u w postêpowaniu administracyjnym, „ZeszytyNaukowe Wydzia³u Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdañskiego” 1990, nr 2, s. 13.8 Wskazuje na to NSA w wyroku z dnia 25 maja 1984 r., II SA 2048/83, ONSA 1984, nr 1,poz. 51: „Organ odwo³awczy nie mo¿e dzia³aæ z urzêdu. Dopiero czynnoœæ strony, któr¹ jestwniesienie odwo³ania, powoduje, ¿e organ wy¿szego stopnia mo¿e korzystaæ z uprawnieñ, jakies¹ przewidziane dla organu odwo³awczego”.