pobierz - Uniwersytet Warmińsko - Mazurski

Dylematy nowelizacji ustawodawstwa dotycz¹cego szkolnictwa wy¿szego373nych, pozosta³e 40% w szko³ach niepublicznych i dopiero w kolejnych latachnast¹pi³o nieznaczne ograniczenie skali kszta³cenia – w latach 2004–2008o 1,3% (Diagnoza..., s. 31). We wspomnianych wy¿ej analizach tego zjawiskapodkreœla siê lakonicznie, ¿e: „wielkim osi¹gniêciem œrodowisk akademickichby³o upowszechnienie w Polsce wy¿szego wykszta³cenia. Poziom powszechnoœcistudiów wy¿szych nale¿y dziœ do najwy¿szych w Europie” (s. 3). Wyjaœnienietego fenomenu i jego skutków jest jednak doœæ powierzchowne: „Procesupowszechnienia odbywa³ siê w znacznej mierze spontanicznie, przez zak³adanienowych, niepublicznych uczelni oraz dynamiczny rozwój studiów p³atnychw uczelniach publicznych w w¹skim zakresie kierunków studiów. Masowe,tanie studia zdominowa³y dzia³alnoœæ wielu uczelni, wp³ywaj¹cniekorzystnie na ich inne wa¿ne zadania, w szczególnoœci prowadzenie badañnaukowych. Ponadto systemy zarz¹dzania uczelniami (w szczególnoœcizapewniania jakoœci), okaza³y siê nieprzygotowane na tak du¿e zwiêkszenieliczby studiuj¹cych” (s. 6).Koncentracja wokó³ osi¹gniêcia politycznego celu, jakim sta³o siê podniesienieza wszelk¹ cenê wskaŸnika skolaryzacji na poziomie szkolnictwa wy-¿szego, przynios³a w rezultacie radykalne obni¿enie poziomu kszta³cenia.Znacz¹ce sukcesy w rozwoju skali kszta³cenia wy¿szego mia³y w du¿ym stopniucharakter pozorny. Nie chodzi tylko o doœæ marginalne ewidentnie patologicznedzia³ania tych uczelni, które oferowa³y dyplomy po „studiach” jedyniena papierze (za odpowiedni¹ op³at¹) czy te¿ w postaci „firmowania kszta³cenia”przez wyk³adowców, którzy nigdy nie widzieli uczelni (jako ¿e byli zatrudnienina kilkunastu etatach). W istocie kszta³cenie w polskich uczelniachoparto w znacznym stopniu na radykalnym obni¿aniu kosztów poprzez koncentracjêna tañszych formach studiowania (pocz¹tkowo zaocznych, a od2005 r. niestacjonarnych) oraz na tañszych kierunkach studiów (czyliw praktyce wymagaj¹cych g³ównie zaanga¿owania taniej kadry nauczycieliakademickich), które jednak w ograniczonym stopniu odpowiadaj¹ na potrzebyrynku pracy dla absolwentów. W omawianych analizach podkreœlano, ¿e„53% studentów studiuje na ok. 5% kierunków” (Diagnoza..., s. 4).Niew¹tpliwie podniesienie jakoœci kszta³cenia nale¿y do istotnych elementówpoprawy funkcjonowania szkolnictwa wy¿szego. Nowelizacja z 4 lutego2011 r. przewiduje w art. 48 ust. 1 zmianê nazwy Pañstwowej KomisjiAkredytacyjnej na Polsk¹ Komisjê Akredytacyjn¹. Pomimo ¿e Komisjê powo-³uje minister w³aœciwy do spraw szkolnictwa wy¿szego, przy czym ministerzosta³ zobowi¹zany do uwzglêdnienia wymogu reprezentowania w sk³adziePKA przedstawicieli wszystkich obszarów kszta³cenia oraz zapewnienia conajmniej 30% udzia³u kobiet w jej sk³adzie (art. 48 ust. 4), w dodanym art.48a okreœlono, ¿e „Komisja jest instytucj¹ dzia³aj¹c¹ niezale¿nie na rzeczdoskonalenia jakoœci kszta³cenia”, a w swoich pracach powinna kierowaæ siê„zasad¹ rzetelnoœci, bezstronnoœci i przejrzystoœci oraz d¹¿eniem do wyrów-