pobierz - Uniwersytet Warmińsko - Mazurski

Eutanazja w nauczaniu i prawie Koœcio³a katolickiego oraz w prawie polskim409z 1997 r., które maj¹ oparcie w innych systemach normatywnych, przedewszystkim w prawie naturalnym i prawie miêdzynarodowym. Zawarta w art. 38norma prawna gwarantuje prawo do ochrony ¿ycia ka¿dego cz³owieka:„Rzeczpospolita Polska zapewnia ka¿demu cz³owiekowi prawn¹ ochronê ¿ycia”.Konstytucja nie precyzuje zakresu ochrony, nie wymienia instrumentóws³u¿¹cych tej ochronie ani nie odsy³a do przepisów ustawowych. Jednak istotnejest umieszczenie tego przepisu na czele katalogu wolnoœci i praw cz³owieka.Ju¿ z racji umieszczenia go wœród przepisów ustawy zasadniczej jest onzasad¹ prawa.Nie ulega w¹tpliwoœci, ¿e art. 38 winien byæ stosowany jako wskazówkainterpretacyjna dla przepisów bêd¹cych ich konkretyzacj¹, gdy¿ jest jedyn¹norm¹ rangi konstytucyjnej gwarantuj¹c¹ ochronê ¿ycia ludzkiego. Zastosowanietakich kryteriów pozwala na uznanie, i¿ prawo do ochrony ¿ycia maw Polsce status zasady prawa. Jednak z uwagi na obszernoœæ katalogu zasadprawa, skonstruowanego w oparciu o tê metodê, zastosowane w niej kryterianale¿y uznaæ za zbyt ogólnikowe. Zatem art. 38 Konstytucji RP z 1997 r.nale¿y traktowaæ jako przepis przyczyniaj¹cy siê do podniesienia standarduochrony ¿ycia ludzkiego w Polsce.Tak¿e w doktrynie prawa, zw³aszcza prawa karnego, „¿ycie ludzkieuznawane jest za najwy¿sze dobro indywidualne oraz za dobro spo³ecznenajwy¿szej rangi [...]; bez ¿ycia nie ma cz³owieka, a bez cz³owieka wszystkoco ludzkie, traci swój sens na zasadzie contradictio in adiecto. Opieraj¹c siêna takim twierdzeniu, ¿ycie ludzkie nale¿y uznaæ za wartoœæ nadrzêdn¹w sensie humanistycznym. To z kolei lokuje ¿ycie na szczycie hierarchii dóbrchronionych prawem” 35 .Wed³ug obowi¹zuj¹cego w Polsce kodeksu karnego 36 eutanazja jest karalna.Podpada ona pod kilka artyku³ów:Art. 150. § 1. Kto zabija cz³owieka na jego ¿¹danie i pod wp³ywemwspó³czucia dla niego, podlega karze pozbawienia wolnoœci od 3 miesiêcy dolat 5. § 2. W wyj¹tkowych wypadkach s¹d mo¿e zastosowaæ nadzwyczajnez³agodzenie kary, a nawet odst¹piæ od jej wymierzenia.Art. 151. Kto namow¹ lub przez udzielenie pomocy doprowadza cz³owiekado targniêcia siê na w³asne ¿ycie, podlega karze pozbawienia wolnoœci od3 miesiêcy do lat 5.Problem eutanazji jest obecny w Polsce, choæ do tej pory niewiele siê naten temat mówi. Po³owa Polaków (50%) uwa¿a za s³uszne wprowadzenieprzepisów umo¿liwiaj¹cych lekarzom przyœpieszenie œmierci cierpi¹cego, nieuleczalniechorego, na jego proœbê – wynika z sonda¿u CBOS. Przeciwnicy35 R. Grabowski, Prawo do ochrony ¿ycia w polskim prawie konstytucyjnym, Rzeszów2008, s. 11.36 Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz.U. nr 88, poz. 553 z póŸn. zm.).