pobierz - Uniwersytet Warmińsko - Mazurski

Sprzedajne nadu¿ycie w³adzy koœcielnej w prawodawstwie kanonicznym229jest zamierzonym obostrzeniem samej cenzury 45 . Symonia nie zachodzi, je¿elirzecz doczesn¹ (pieni¹dze lub inn¹ rzecz maj¹c¹ wartoœæ pieniê¿n¹, us³ugês³own¹, np. polecenie, g³osowanie, protekcjê) daje siê nie za rzecz duchown¹,lecz z okazji dla s³usznego, przez prawo koœcielne lub prawny zwyczaj uznanegopowodu (kan. 730) 46 .Przestêpstwo przekupstwa ma wyraŸnie wyodrêbnion¹ stronê czynn¹i biern¹. W postaci czynnej sprowadza siê do sk³aniania urzêdników (kuriidiecezjalnej) lub innych osób koœcielnych, sêdziów, adwokatów za pomoc¹darów lub obietnic do czynnoœci, które sprzeciwiaj¹ siê ich zawodowi. Karalnypochód przestêpstwa rozpoczyna siê od stadium usi³owania. Sk³onienieurzêdnika do nadu¿ycia swojej w³adzy prowadzi do odpowiedzialnoœci przeztego¿ za stosowny czyn zabroniony: niezachowanie tajemnicy urzêdowej, dopuszczeniesiê symonii, niespe³nienie powierzonych obowi¹zków 47 .Regulacje dotycz¹ce przestêpstw korupcyjnych stanowi¹ poszerzenie biblijnegoprzykazania „nie kradnij” i „nie po¿¹daj dóbr bliŸniego”, które obejmuj¹nie tylko wszelkiego rodzaju przyw³aszczenia i zatrzymanie nies³uszniedobra drugiego cz³owieka, wyp³acanie niesprawiedliwych wynagrodzeñ,ucisk, rozmi³owanie w zbytku i wygodach, nieumiarkowan¹ zach³annoœæ zrodzon¹z pozbawionej miary ¿¹dzy bogactw, lecz tak¿e odnosz¹ siê do domaganiasiê ³apówek i zachowañ, „które wp³ywaj¹ na zmianê postêpowania tych,którzy powinni podejmowaæ decyzje zgodnie z prawem” 48 . Wyra¿ona w kanonachod 2193 do 2213 ogólna definicja przestêpstwa, pojêtego jako zewnêtrzne(cogitationis poenam nemo patitur) i moralnie zawinione naruszenie prawazagro¿onego kanoniczn¹ kar¹, odró¿nia siê od grzechu (peccatum), którynarusza prawo moralne i jako taki nale¿y do kompetencji Koœcio³a w zakresiefori interni i conscientiae 49 .Po 65 latach obowi¹zywania Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1917 r.z dniem 27 listopada 1983 r. wchodzi w ¿ycie Codex Iuris Canonici auctoritateIoannis Pauli PP. II promulgatus, uwzglêdniaj¹cy zmiany w ¿yciu Koœcio³ai rozwój myœli teologicznej 50 . Ten posoborowy zbiór znamionuje te¿ „wiernoœæw nowoœci i nowoœæ w wiernoœci” 51 .45 Zastrze¿enie zmusza sprawców przestêpstwa do udania siê do wy¿szych prze³o¿onychw celu uzyskania absolucji. Co istotne, zastrze¿enie cenzury (kary) nie powoduje bezpoœredniozastrze¿enia grzechu. M. Myrcha, Prawo karne..., t. II, cz. I, s. 201 i n.46 F. B¹czkowicz, Prawo kanoniczne. Podrêcznik dla duchowieñstwa, t. II, Opole 1958, s. 2 i n.47 I. Grabowski, Prawo kanoniczne wed³ug nowego kodeksu..., s. 785 i n.48 Katechizm Koœcio³a Katolickiego, Poznañ 1994, s. 542; J. St. Synowiec, Dekalog. Dziesiêæwa¿nych przykazañ, Kraków 2004, s. 216–223, 237–240; T. Bartoœ OP, Nie kradnij, niepo¿¹daj rzeczy bliŸniego twego, „Przegl¹d Powszechny” 2006, nr 11 (1023), s. 59 i n.49 Szerz. J. Brzeziñski, Kilka charakterystycznych rysów..., s. 11.50 Zob. np. A. Dêbiñski, Prawo rzymskie a systematyka prawa kanonicznego, [w:] Legessapere. Studia i prace dedykowane Profesorowi Januszowi Sondlowi w piêædziesi¹t¹ rocznicêpracy naukowej, pod red. W. Uruszczaka, P. Œwiêcickiej, A. Kremera, Kraków 2008, s. 140 i n.51 S³owa Jana Paw³a II za: W. Góralski, Nova et vetera..., s. 45.